|
|
|
|
|
دوشنبه 3 مرداد 1390
|
|
بررسي رابطه دين و اخلاق |
|
|
چاپ نخست كتاب «رابطه دين و اخلاق (بررسي ديدگاه‌ها در مناسبات دين و اخلاق)» نوشته سيدمحمد عالمي از سوي موسسه بوستان كتاب منتشر و روانه بازار نشر شد./
اثر حاضر، مهم‌ترين نظريات مطرح شده درباره دين و اخلاق را توصيف، تبيين و نقد كرده است.
دين و اخلاق از اموري‌اند كه تمام وجوه حيات معنوي انسان را پوشش مي‌دهند و از سطحي‌ترين لايه‌هاي زندگي گرفته تا عميق‌ترين جنبه‌هاي روح و جان آدمي نفوذ دارند و مي‌توان در پرتو اين دو نهاد اختصاصي انساني، سعادت حقيقي و كمال نهايي را به چنگ آورد. از اين‌رو، دين و اخلاق دغدغه بسياري از انسان‌ها در درازي تاريخ فرزندان آدم روي زمين بوده‌اند.
با وجود اهميت دين و اخلاق و همراهي اين دو در دوره‌هاي مختلف تاريخ و تاثير انكارناپذير آنها در تعالي انسان‌ها، در تاريخ مغرب زمين اتفاقاتي افتاده كه بحث از نسبت دين و اخلاق به صورت جدي مورد پرسش قرار گرفته است و متفكران درباره ربط و نسبت اين دو به تامل نشسته‌اند. حاصل اين تامل‌ورزي‌ها، پي‌ريزي نظريه‌هايي در اين باب است. البته هدف اين نيست كه اين پرسش در گذشته مطرح نبوده يا در غير دنياي غرب مطرح نشده، بلكه هدف اين است كه نگرش متفاوت به اين مساله، متاثر از تحولاتي است كه پس از رنسانس در غرب اتفاق افتاد. آنچه در اين كتاب اشاره مي‌شود، بحث و بررسي ديدگاه‌هاي مطرح در باب نسبت دين و اخلاق است و نيز ارايه ديدگاه كه نويسنده كتاب به لحاظ واقعيت دين و اخلاق آن را قابل دفاع دانسته است.
روش تحقيق اين اثر
روش اين تحقيق بر اساس مطالعه كتابخانه‌اي و سير تدوين اين رساله به اين صورت است كه ابتدا ديدگاه‌هاي مطرح درباره دين و اخلاق بر اساس منابع كتابخانه‌اي توصيف و تبيين مي‌شوند، سپس مورد نقد و بررسي قرار مي‌گيرند و نقاط قوت و ضعف هر يك بيان و در پايان، ديدگاه موردنظر نويسنده به بحث گذاشته مي‌شود.
پيشينه تحقيق
بحث رابطه دين و اخلاق در غرب يكي از مباحث مطرح و پرتاليف به شمار مي‌رود و ده‌ها جلد كتاب و مقاله درباره نسبت دين و اخلاق از سوي پژوهشگران نگاشته شده‌اند. البته در زبان فارسي، در اين موضوع كتاب‌هاي زيادي به صورت مستقل نوشته نشده، اما در مجلات و بخش‌هايي از كتاب‌ها اين بحث مطرح شده است.
كتاب‌هايي كه به زبان فارسي در اين موضوع نوشته شده‌اند، عبارتند از: «دين و اخلاق» تاليف «ماريه سيد قريشي» و «دين در ترازوي اخلاق» نوشته «ابوالقاسم فنايي». همچنين فصلي از كتاب فلسفه اخلاق استاد مصباح يزدي به اين موضوع اختصاص دارد و در بخش‌هايي از كتاب‌هاي ديگر و نيز در مطبوعات به اين موضوع پرداخته شده است.
نويسنده كتاب در بخشي از مقدمه درباره انگيزه خود براي تاليف اين اثر مي‌نويسد: «روشن است تمام تحقيقاتي كه در يك موضوع انجام مي‌شوند، نقاط اشتراكي دارند، اما آنچه كه انگيزه محقق مي‌شود در انجام تحقيق جديد در يك موضوع كه ديگران به آن پرداخته‌اند، موارد و مطالبي است كه ديگر تحقيقات به آنها نپرداخته يا اگر پرداخته‌اند خوب انجام نشده است. انگيزه راقم اين سطور در انتخاب اين موضوع همين امور پيش گفته بود. آنچه اين تحقيق را از كارهاي انجام شده ممتاز مي‌كند پرداختن به اين موضوع از زاويه خاص است كه در تحقيقات ديگر يا پرداخته نشده يا اگر هم در بعضي موارد به آنها توجه شده، به صورت اجمال و گذرا انجام شده است.»
قلمروي علمي موضوع
قلمرو و جايگاه علمي اين بحث نيز موضوعي مهم محسوب مي‌شود. بحث از رابطه دين و اخلاق از مسائل كدام علم است؟ آيا تحقيق درباره رابطه دين و اخلاق يك بحث كلامي و از وظايف متكلم است يا اين كه اين بحث مربوط به مبادي تصوري و تصديقي اخلاق است و بنابراين، جايگاه بحث آن، فلسفه اخلاق است يا اينكه مربوط به مباحث فلسفه دين است؟
بر اساس مطالب اين كتاب، بحث از رابطه دين و اخلاق از مسائلي است كه در هر سه علم قابل طرح است و متفكران و انديشمندان هر يك از آن علوم بايد به لحاظ وظايفشان به آن بپردازند.
بنابراين، بحث از رابطه دين و اخلاق، از مسائل و موضوعات هر سه علم به شمار مي‌رود. متفكران و انديشمندان در هر سه حوزه علمي با توجه به اغراض و اهداف و وظايفشان مي‌توانند اين موضوع را مورد بحث قرار داده، به كنكاش درباره زواياي مختلف آن بپردازند.
كتاب حاضر در چهار فصل، رابطه دين و اخلاق را بررسي كرده است. كليات و مفاهيم، اتحاد دين و اخلاق، تباين دين و اخلاق و تعامل دين و اخلاق، عناوين فصول چهارگانه اين اثرند.
در انتهاي اين اثر، نمايه‌اي از آيات، روايات، اعلام و موضوعات نيز درج شده است.
چاپ نخست كتاب «رابطه دين و اخلاق (بررسي ديدگاه‌ها در مناسبات دين و اخلاق)» در شمارگان 1200 نسخه، 280 صفحه و بهاي 62000 ريال راهي بازار نشر شد.
منبع : ايبنا |
|
|
|