نام و نام خانوادگي: فيض‌اله درويشوند، استان قزوين، اداره آموزش و پرورش ناحيه 2 قزوين.
رشته و مدرك تحصيلي: ليسانس كتابداري از دانشگاه علامه طباطبايي تهران
سابقه خدمت: 14 سال
1- سوابق كار و مسئوليت
· مدير- آموزگار، آموزگار چند پايه، دبير، كتابدار و ...
· برگزاري كلاس‌هاي قصه‌خواني در كنار برنامه‌هاي آموزشي
· راه‌اندازي 6 كتابخانه آموزشگاهي با مشاركت فعال دانش‌آموزان و مديران واحدهاي آموزشي و تدوين خط‌مشي فعاليت كتابخانه‌هاي مذكور، مكاتبه با ناشران و جهت دريافت منابع و تجهيز كتابخانه‌هاي مذكور. ..
· انجام پژوهشي تحت عنوان بررسي وضعيت كتابخانه‌هاي عمومي استان قزوين براي شوراي پژوهش اداره كل فرهنگ و ارشاد اسلامي استان قزوين در سال 1379
· تجهيز و سازماندهي منابع كتابخانه آموزشگاهي دبيرستان سيدالشهداء، شهرستان بوئين زهرا (ثبت منابع در دفتر ثبت استاندارد، ممهور شدن كتب، مجهز شدن كتابخانه به رايانه، چاپگر، برگه‌دان، رده‌بندي منابع با استفاده از روش كنگره، تهيه جيب كتاب با كمك دانش‌آموزان و الصاق به كتاب، تهيه برگه‌هاي امانت كارت‌هاي كتاب، آبونمان نشريات و...
· شروع عمليات سازماندهي منابع كتابخانه مركزي امور تربيتي قزوين به عنوان غني‌ترين كتابخانه آموزش و پرورش در استان (با بيش از 28000 جلد منابع شامل كتاب، نشريه و...)، تجهيز كتابخانه به منابع جديد، رايانه، نرم‌افزار مديريت كتابخانه نمايه (نسخه جامع) و ايجاد شبكه داخلي، آبونمان نشريات و نرم‌افزار نمايه نشريات كشور، سازماندهي بخش آرشيو نشريات و…
· برگزاري جلسات متعدد شوراهاي دانش‌آموزي در سالن مطالعه كتابخانه مركزي امور تربيتي و ...
ويژگي‌هاي يك كتابدار كتابخانه آموزشگاهي
· عشق و علاقه به كار در كتابخانه و مطالعه ودانش‌آموزان
· داراي معلومات كافي (علمي، تربيتي و ...) شناخت خصوصيات، ويژگي‌ها و نيازهاي مخاطبان و شناخت منابع ضروري و مورد نياز آنان
· داراي توانايي و كارايي لازم جهت شناخت و برنامه‌ريزي جهت تهيه و سازماندهي منابع مورد نياز به نحوي كه مراجعين بتوانند به راحتي از آن استفاده نمايند و همچنين برنامه‌ريزي جهت جذب و تشويق دانش‌آموزان جهت عضويت و استفاده از منابع كتابخانه و…
· داراي خصوصيات اخلاقي نظير: خوش برخورد بودن، مهربان و صبور بودن، داشتن پشتكار و خستگي ناپذيري و نظم در پيگيري امور، خلاقيت و ....
· برقراري ارتباط با همكاران و مسئولين آموزشگاه جهت جذب ايشان، همچنين جلب همكاري ايشان در زمينه تزويج فرهنگ مطالعه و سوق دادن دانش‌آموزان به سمت كتاب و كتابخانه و فرهنگ مطالعه
ويژگي‌هاي يك كتابخانه آموزشگاهي فعال
· محل استقرار كتابخانه: به راحتي در دسترس دانش‌آموزان باشد.
· فضاي مناسب: داراي نور طبيعي و مناسب، محيطي جذاب، رنگ‌آميزي مناسب و همچنين ظرافت آن متناسب با تعداد دانش‌آموزان باشد و داراي بخش‌هاي مخزن، سالن مطالعه، نشريات، مرجع، امانت، فضاي كار همكاران كتابخانه و… بوده، علاوه بر آن امكان برگزاري برخي از كلاس‌ها در آن وجود داشته باشد.
· امكانات: ميز و صندلي مطالعه، وسايل گرمايشي و سرمايشي مناسب، تهويه مطبوع، قفسه كتاب و نشريات، رايانه مجهز به بلندگو و چاپگر، نرم‌افزار كتابخانه، منابع مناسب در حوزه‌هاي مرتبط با پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان و همچنين مطالعه غيردرسي (شامل كتاب، نشريه و مواد ديداري و شنيداري و…)، فهرست‌هاي مناسب جهت جستجوي منابع موردنياز و سازماندهي مناسب و علمي منابع جهت يافتن سريع منابع جستجو شده، امكان ارتباط با اينترنت و امكانات رفاهي و…
· كتابدار فعال: علاقمند، داراي پشتكار، برنامه ريز، منظم و داراي شناخت كافي ازمنابع موجود و منابع مورد نياز مراجعين، آشنا با خصوصيات و نيازهاي مخاطبان و…
راه‌هاي ترويج فرهنگ مطالعه و كتابخواني در بين دانش‌آموزان
· تغيير روش تدريس و اكتفا نشدن به يك منبع آموزشي در سيستم آموزشي كشور
· برقراري ارتباط با اولياي دانش‌آموزان و توجيه وحساس نمودن آنان نسبت به ضرورت مطالعه غيردرسي دانش‌آموزان و مشاركت آنان با اهداي حداقل يك جلد كتاب جهت عضويت در كتابخانه
· فراهم نمودن منابع مورد نياز متناسب با ويژگي‌هاي سني دانش‌آموزان و پيشرفت تحصيلي ايشان، فضاي بانشاط و جذاب در كتابخانه
· استفاده از نيروهاي علاقمند، توانا، داراي شناخت كافي از مخاطبين، نيازهاي ايشان، داراي تحصيلات مرتبط و آشنا با منابع مورد نياز و داراي ويژگي‌هاي اخلاقي نظير صبوري، پشتكار و ... به عنوان كتابدار
· جذب دانش‌آموزان با استفاده از روش‌هاي مختلف، استفاده از مشوق‌ها و.. جهت عضويت واستفاده از منابع كتابخانه
· برنامه‌ريزي و گنجاندن ساعاتي به عنوان ساعت مطالعه غيردرسي در برنامه درسي هفتگي
· فعال نمودن كتابخانه‌هاي كلاسي در مدارس دوره تحصيلي ابتدايي
· درگير نمودن همكاران فرهنگي درخصوص درخواست تحقيق از يك موضوع خاص و سوق دادن دانش‌آموزان به طرف كتابخانه و منابع اطلاعاتي
شيوه‌هاي برقراري ارتباط بين كلاس آموزشي و كتابخانه آموزشگاه
·برگزاري جلساتي با حضور كتابدار و همكاران فرهنگي در جهت توجيه ضرورت بهره‌گيري دانش آموزان از منابع كتابخانه، همراهي همكاران درخصوص درخواست تحقيق و يا در يك موضوع خاص و سوق دادن دانش‌آموزان به سمت مطالعه (غيردرسي و مكمل درس) و مصوب نمودن موارد مذكور در شوراي مدرسه و ايجاد فضاي همدلي و همراهي در اين زمينه در واحد آموزشي
· برگزاري برخي از كلاس‌هاي آموزشي در داخل فضاي كتابخانه و بهره‌گيري از منابع موجود (از جمله منابع ديداري و شنيداري) در اين رابطه به‌ويژه متناسب با موضوعات درسي
· برگزاري مسابقات كتابخواني با همراهي همكاران واحد آموزشي و به مناسبت‌‌هاي مختلف
مهم‌ترين اقدامات صورت‌گرفته در كتابخانه مركز امور تربيتي
در اين كتابخانه كه 28 سال سابقه دارد، با پيگيري‌هاي به عمل آمده و همكاري مسئولين و همكاران دلسوز اقدامات ذيل اجرايي گرديده است:
· تهيه دفتر ثبت، مهر كتابخانه، شماره زن و آغاز ثبت منابع (بيش از 15000 جلد كتاب تاكنون ثبت شده است)
· تهيه رايانه، چاپگر، نرم‌افزار مديريت كتابخانه‌اي نمايه (نسخه جامع)، ايجاد شبكه داخلي كتابخانه، آبونمان نشريات و نرم‌افزار نشريات نمايه وكتاب‌شناسي ملي
· آغاز ورود اطلاعات و سازماندهي (فهرست نويسي و رده‌بندي) منابع موجود با استفاده از روش رده‌بندي كتابخانه كنگره (تاكنون بيش از 3200 منبع سازماندهي شده‌اند)
· سازماندهي آرشيو نشريات با بيش از 300 عنوان نشريه، عمدتا نشريات كم‌نظير وتاريخي (تهيه كاردكس و ورود اطلاعات كاردكس‌هاي موجود در رايانه)
· تفكيك و سازماندهي و راه‌اندازي بخش مرجع كتابخانه
· تجهيز كتابخانه (با استفاده از منابع جديد عمدتا منابع اهدايي، ميز و صندلي، آبسردكن و...)
· برگزاري جلسات رؤساي شوراهاي دانش‌آموزي در سالن مطالعه كتابخانه و عضويت رايگان اين افراد در كتابخانه
· گراميداشت هفته كتاب از طريق فراخوان عضويت رايگان در سطح واحدهاي آموزشي (هم اكنون تعداد اعضاي كتابخانه بالغ بر1500 عضو مي‌باشد)
· قرار دادن مشخصات و اطلاعات و نحوه عضويت در كتابخانه و... بر روي سايت سازمان آموزش و پرورش استان قزوين.
نقش معلمان در هدايت دانش‌آموزان به كتابخانه مدرسه
- معلم، در صورتي‌كه علاقمند به كتاب و كتابخانه بوده و خود اهل مطالعه باشد، منابع مورد نياز جهت افزايش معلومات (درسي- غيردرسي) دانش‌آموزان را بشناسد و خود را صرفا مقيد به چارچوب كتاب درسي ندارند و به مطالب مندرج در آن اكتفا نكند و از وسايل و روش‌هاي آموزشي نوين وفعال و جذاب نظير: خواندن داستان و… استفاده نمايد، نسبت به پژوهش و واگذاري مسئوليت به دانش‌آموزان و درخواست ارائه مطلب از ايشان پيگير و حساس باشد و همچنين برخي از جلسات كلاسي خود را با هماهنگي مسئولين آموزشگاه در كتابخانه برگزار نمايد، مي‌تواند نقش بسيار برجسته‌اي در اين زمينه ايفا نمايد، به نظر مي‌رسد تأكيد ويژه‌اي بر همكاران دوره تحصيلي ابتدايي صورت پذيرد.
نقش اولياي دانش آموزان در ترويج فرهنگ كتابخواني
· نقش و تأثير اولياي اهل مطالعه و علاقمند به كتاب و كتابخواني در اهل
مطالعه نمودن دانش‌آموز بر كسي پوشيده نيست. البته مسئولين آموزشگاه مي‌توانند با تشكيل جلسات با اين افراد ضمن توجيه ايشان، اين اشخاص را نسبت به مسئله حساس نمايند. مواردي كه مي‌توان در اين رابطه پيگيري نمود، نحوه استفاده دانش‌آموز از كتابخانه منزل (ضرورت تشكيل كتابخانه در منزل دانش‌آموز)، همفكري در جهت معرفي كتابهاي مناسب جهت مطالعه دانش‌آموزان، عضويت دانش‌آموز با ارايه يك جلسه كتاب مناسب به كتابخانه آموزشگاه، كمك ولي دانش‌آموز در جستجو و تهيه منابع مورد نياز جهت انجام تكاليف (درسي وغيردرسي) دانش‌آموز، بتواند در اين زمينه مؤثر باشد. يقينا نگرش مثبت اوليا نسبت به خريد كتاب و مطالعه درسي و غيردرسي دانش‌آموز، استفاده از منابع روزآمد (چاپي و غيرچاپي) روش‌هاي نوين و … مي‌تواند در اين زمينه نقش تعيين‌كننده‌اي داشته باشد. برقراري ارتباط مستمر ميان مدرسه، كتابخانه و كتابدار و اولياي دانش‌آموزان درخصوص ايجاد ذهنيت مثبت در اين زمينه و رفع مشكلات مربوطه مي‌تواند راهگشا باشد.
نقش و تأثير نمايشگاه‌هاي كتاب در توسعه و تجهيز كتابخانه‌ها و ترويج فرهنگ كتابخواني
برگزاري نمايشگاه كتاب في نفسه داراي نقش مثبت و سازنده‌اي در اين زمينه مي‌باشند. به شرطي كه در اين خصوص تمهيداتي نظير موارد ذيل انديشيده شود:
- از عرضه كتاب به صورت كارتني و در بسته، به واحدهاي آموزشي اجتناب گردد.
- پيگيري جهت تهيه و ارايه بن‌هاي خريد كتاب به دانش‌آموزان جهت خريد از نمايشگاه مذكور.
- مشوق‌هايي در زمينه خريد بيشتر منابع در اين خصوص در نظر گرفته شود.
- از كتابداران و مربيان پرورشي خبره مدارس نيز جهت انتخاب منابع استفاده شود.
- شرايط يك كتاب خوب نظير: محتوا، تناسب، صفحه‌آرايي، صحافي، حروف و تصاوير مناسب، حجم مطالب مندرج در يك صفحه، چاپ، نويسنده و ناشر و.. مدنظر قرار گيرد.
- برگزاري نمايشگاه به صورت متمركز منطقه‌اي با افزايش سطح انتخاب دانش‌آموزان در فضاي فيزيكي مناسب، جذاب، ارايه منابع متنوع (چاپي و غيرچاپي)، نرم‌افزارهاي متنوع و با امكانات رفاهي مناسب و بازديد دانش‌آموزان به همراه مسئولين براساس يك برنامه زمان‌بندي شده از نمايشگاه مذكور.
- ارايه بن جهت تهيه منابع براي كتابخانه‌هاي مدارس.
- در كنار نمايشگاه كتاب، نمايشگاهي از تجهيزات موردنياز كتابخانه‌ها نيز تشكيل و به ارايه خدمات بپردازد.
پيشنهاداتي جهت بهبود وضعيت كتابخانه‌هاي آموزشگاهي
سازمان توسعه و تجهيز مدارس كشور برنامه ويژه‌اي جهت ساخت كتابخانه‌هاي استاندارد در مدارس كشور را پيگيري و اجرا نمايد (توجيه و سوق دادن خيرين مدرسه‌ساز به اين مسير مي‌تواند بسيار كارگشا باشد.)
برنامه‌ريزي جهت دريافت رديف استخدامي از سازمان مديريت و برنامه‌ريزي براي جايگزين شدن بازنشستگان و جذب فارغ‌التحصيلان كتابداري كه داراي شرايط موردنظر پس از طي مراحل گزينش و به‌كارگيري اين افراد دركتابخانه‌هاي مدارس.
· رفع معضل‌هاي قديمي كه كتابداران هنوز با آن دست به گريبانند كه باعث از بين بردن انگيزه خدمت در اين پست و خروج افراد تحصيل كرده از اين حوزه باشد (نظير، ساعات كاري، مشكلات مرتبط با طرح ارتقاي شغلي، رفع مشكلات اداري درخصوص تأخير در دريافت گروه، اضافه‌كاري و نبودن تشكل صنفي كتابداران آموزشگاهي و…) همين امور باعث عدم رغبت و ايجاد انگيزه در همكاران جهت اشتغال در اين پست شده است.
· دلسرد شدن همكاران كتابدار در مواجهه با كمبودها و فعاليت لازم در كتابخانه.به قول فردوسي شاعر بلندآوازه كشورمان:
ز كوشش به هر چيز خواهي به هر چيز خواهي كما هي رسيد
تعريف جايگاه براي كتابخانه‌هاي مركزي نظير كتابخانه مركزي امور تربيتي كه با وجود غناي مجموعه و زحمات فراواني كه براي تشكيل و سازماندهي منابع آن از سوي همكاران دلسوز .
معرفي يكي از تجربه‌هاي اجرا شده در مدرسه رحمت‌آباد بزرگ
اينجانب به عنوان آموزگار در آموزشگاه رحمت‌آباد بزرگ مشغول به كار بودم. در كنار تدريس نسبت به خواندن كتاب قصه براي دانش‌آموزان نيز اقدام نمودم. (فكر مي‌كنم كتاب توكايي در قفس نوشته آقاي نيما يوشيج اولين كتابي بود كه در آن سال براي دانش‌آموزانم خواندم). بچه‌ها به قدري جذب داستان مي‌شدند كه در زمان خواندن داستان حتي اگر زنگ هم مي‌خورد دوست نداشتند كلاس را ترك كنند. با اين استقبال زمينه براي تشكيل كتابخانه فراهم گرديد. يكي از اتاق‌هايي كه به صورت انبار درآمده بود، با كمك بچه‌ها وسايل مستعمل موجود از آن مكان منتقل و پس از نظافت،آماده ارايه خدمات به عنوان كتابخانه شد. با همكاري و مشاركت فعال همين دانش‌آموزان نسبت به تهيه و تجهيز وسازماندهي منابع (ثبت منابع، ممهور نمودن كتب، رده‌بندي ديويي و…) اقدام شد و دانش‌آموزان در اداره كتابخانه نقش مهمي را برعهده گرفتند، به طوري‌كه پس از مدتي تعداد كتابهاي كتابخانه به بيش از 600 جلد رسيد و بيشتر امور مربوط به اداره كتابخانه با نظارت اينجانب توسط دانش آموزان انجام مي‌شد. نام كتابخانه نيز با مشاركت دانش‌آموزان كتابخانه دانش تعيين گرديد و مهر كتابخانه نيز برهمين اساس تهيه شد. تمامي دانش‌آموزان به صورت رايگان به عضويت كتابخانه درآمدند. با توجه به تعداد دانش‌آموزان آموزشگاه برنامه‌اي براي استفاده ايشان از منابع كتابخانه در نظر گرفته شد. خط مشي فعاليت كتابخانه تهيه و با امضاي مدير آموزشگاه جهت تأييد رياست اداره ارسال گرديد كه به امضاي ايشان رسيد. مطابق برنامه، ارايه خدمات هر روز به يك پايه تحصيلي اختصاص يافت و روزهاي پنج‌شنبه نيز به صورت آزاد جهت عودت منابع تعيين گرديد. اتاق مذكور داراي يك پنجره كوچك در ارتفاع بيش از يك متري بود كه از اين طريق به دانش‌آموزان خدمات ارايه مي‌شد. در زنگ‌هاي تفريح به دانش‌آموزان همان پايه مطابق برنامه خدمات ارايه مي‌شد. البته نكته‌اي كه بايستي مدنظر قرار گيرد همكاري مسئولين آموزشگاه در اين خصوص بود كه بعد از حس نتايج استقبال دانش‌آموزان در پيشرفت تحصيلي آنان و… همكاري بيشتري را در اين رابطه به عمل آوردند. علاوه بر آن دانش‌آموزان نيز نقش مهمي در تهيه كتاب روستا و گردآوري اطلاعات محلي درخصوص تاريخچه، وجه تسميه، نوع و ميزان محصولات، آمار و تركيب جمعيتي ساكن، منابع آبي، زمين‌هاي كشاورزي و… به عهده گرفتند. شور و شوق آنان در گوش دادن به قصه به عنوان مشوق هاي درسي نيز مورد استفاده قرار گرفت. با تمام وجود نقش كتاب و كتابخانه در تحول و پيشرفت تحصيلي دانش‌آموزان را احساس مي‌كردم. تمامي دانش‌آموزانم در آن سال با نمره‌هاي خوبي قبول شده و به پايه بالاتر رفتند. با پيگيري به عمل آمده تعدادي كتاب از اداره آموزش و پرورش و يك كمد فلزي بزرگ نيز از طرف سازمان جهت تجهيز كتابخانه اهدا شد.