|
|
|
|
|
|
|
كتابداران حافظان انديشه بشريتند - نويسنده (گان) : پريسا پاسيار |
|
|
متن مقاله :
از كتاب به عنوان مظهر انديشه و خرد ورزي آدمي و عالي ترين ابزار انتقال يافته ها ياد كرده اند. اگر نويسندگان اعلام مي نمايند: « ما مي نويسيم و مي خوانيم تا آدم هاي گوناگون بتوانند در كنار هم و با هم بر اين كره كوچك اما هنوز زيبا زندگي كنند. » ، كتابداران و اطلاع رسانان اعلام مي كنند: « ما متعهديم آنچنان كه در طول تاريخ به اثبات رسيده است نوشته ها و آثار نويسندگان و مؤلفان را بدون توجه به هيچ محدوديتي حفظ كنيم و با بهترين شيوه ها در كتابخانه ها ، آرشيوها و مراكز اطلاع رساني دسترس پذير سازيم و اطلاعات آنها را اشاعه دهيم تا در ساختن دنيايي سرشار از سلامت انديشه و صلح شريك باشيم.» بخشي از بيانيه انجمن كتابداري و اطلاع رساني ايران به مناسبت روز «كتاب، كتابدار و اطلاع رساني» در يازدهمين دوره هفته كتاب
اطلاعات بخش حياتي و جدايي ناپذير براي توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جوامع مختلف قلمداد مي شود.افراد در عصر « انفجار اطلاعات » و از سوي ديگر عصر« آلودگي اطلاعات» به اطلاعات جامع و مانعي نيازمندند كه طبقه بندي شده و در اسرع وقت در اختيار آنها باشد. هر روزي كه مي گذرد شاهد اختراع و اكتشاف جديدي در عالم دانش و فناوري هستيم كه هر روز بر شتاب آن نيز آفزوده مي شود .بشر در فكر راههايي است كه بتواند با حداقل هزينه و در كمترين زمان به برقراري ارتباط بپردازد. پيشرفتهاي دنياي كنوني كتابخانه ها را نيز دگرگون كرده و براي آنها، دنياي وسيعي از اطلاعات را در يك مكان كوچك و حتي بدون ديوار فراهم اورده است.« كتابخانه هاي رقمي» يا «كتابخانه هاي الكترونيكي » شكلي از كتابخانه هاي آينده خواهد بود كه مواد اطلاعاتي آنها را لوح هاي ليزري و شبكه هاي اطلاعاتي تشكيل مي دهد.
عصر حاضر كه دوره پيشرفت سرسام آور فناوري بالاخص فناوري هاي اطلاعاتي و ارتباطي است كمتر حرفه اي را مي بينيم كه فناوري رنگ تازه اي به آن نداده و يا تغيير وتحول ايجاد نكرده باشد. علوم كتابداري و اطلاع رساني نيز همپاي ديگر علوم نه تنها از اين پيشرفت ها مصون نمانده است بلكه خود نيز به عنوان يكي ازتجلي گاه هاي عمده فناوري هاي جديد ارتباطي و اطلاعاتي از جمله اينترنت مي باشد.
در دنياي امروز ديدگاه سنتي نسبت به كتابدار از بين رفته است. امروزه كتابداران نه تنها وظيفه فراهم آوري ، حفاظت و سازماندهي منابع اطلاعاتي را بر عهده دارند، بلكه بايد پاسخگوي نياز اطلاعاتي كاربران نيز باشند و چون راهنمايي دلسوز آنان را در رسيدن به اهدافشان ياري كنند. كليد پيشرفت علم و تكنولوژي در دستان كتابداراني است كه از كم و كيف پايگاههاي اطلاعاتي باخبرند و در شناخت نيازهاي دقيق مراجعه كنندگان تسلط كافي دارند.
از 1346 يعني زمان ورود كتابداري و اطلاع رساني نوين به كشور ما ، 36 سال مي گذرد ، و حال پرسش اين است كه چرا در طول اين سالها با تمام تلاشي كه صورت گرفته است نه كتابداران و نه كتابداري و اطلاع رساني، هيچ كدام جايگاه واقعي خود را در جامعه به دست نياورده اند و كماكان در جامعه امروز همانقدر غريب هستند كه در دهه هاي پيشين.؟
سقراط معتقد بود كه جامعه وقتي فرزانگي و سعادت مي يابد كه خواندن كار روزانه اش باشد. در 23 قرن بعد يعني قرن 19 ميلادي يكي از نويسندگان بنيادگراي روسي چنين عنوان كرد كه ممكن است شرايط، اوضاع و احوالي به وجود آيد كه در آن يك جفت كفش بيش از آثار شكسپير ارزش داشته باشد . در جهان سوم همواره اين دو گفته مصداق يافته است. از يك سو فرزانگان اين جوامع راه پيشرفت و توسعه را ، گسترش كتاب خواندن و ايجاد كتابخانه اعلام كرده اند و از سوي ديگر همواره شرايط و اوضاع به گونه اي بوده است كه در اين جوامع خواندن كتاب و ايجاد كتابخانه مغفول افتاده و به امري غير ضروري تبديل شده است. از يك سو گرايش به كتاب و كتابت از عوامل رشد به سامان محسوب مي شود و ميزان دستيابي به اطلاعات از عوامل توسعه ملي به حساب مي ايد، كه اين خود ، موضوع رقابتي بين المللي شده است ، زيرا اطلاعات در دنياي امروز از منابع مهم ايجاد قدرت و توليد ثروت محسوب مي شود. از سوي ديگر واقعيات موجود، وضعيت اسفناكي را در اين باره در حوزه جهان سوم ترسيم مي كند. با در نظر گرفتن اين موضوع براي كشور خودمان ارقام اعلام شده براي مطالعه سرانه از يك دقيقه در سال تا دو دقيقه و نيم در روز يعني بيش از 900 دقيقه در سال متغير است . و پژوهش هاي روش مند مطالعه اي در حدود 41 دقيقه در شبانه روز را براي هر دانش آموز ايراني بيان كرده اند.
همت و تلاشي كه از جانب اهالي رشته كتابداري و اطلاع رساني در طول سالها صورت گرفته است البته كم نبوده اما كافي هم نيست. كتابداران و كتابداري امروزه نسبت به ديگر علوم بيشتر گرفتار غربت و مهجوري اند و با آنكه موضوع اين رشته، اطلاعات و اگاهي است و جوامع امروز زندگي و مرگشان در گرو امد و شد اين اطلاعات است، اما هنوز در ذهن و دل جامعه جايگاهي در خور پيدا نكرده است.آنچه سبب مي شود تا علوم مختلف جايگاه واقعي خود را در جامعه پيدا كند ، گذشت روزها ، ماهها و سالها نيست، بلكه ايجاد حساسيت در جامعه و پس از آن پاسخ به پرسشهايي كه از دل همان حساسيتها و كنجكاوي ها و به وجود مي آيد و سبب مي شود تا گفتگو در بگيرد و نقد رونق يابد و از گير و دار نفي و اثبات ، مفاهيم ريشه اي درجان جامعه بنشيند.
تحقق اين امر نياز به مهارتهايي دارد كه در آموزشهاي نوين كتابداري بايد بيشتر به انها پرداخته شود. اين مهارتها زماني كسب خواهند شد كه دانشجويان كتابداري در دوره هاي كار آموزي ، تحت نظر اساتيد مجرب و باكمك و راهنمايي آنها، توانايي هاي خود را تا حد ممكن به آرمانهاي كتابداري نزديك كنند.
شكسپير مي گويد: «ما در طول عمرمان مثل بازيگراني هستيم كه فقط چند لحظه اي بر روي صحنه ظاهر مي شويم.» ميزان تاثير اين چند لحظه بر حيات بشر مي تواند تعيين كننده سهم ما در تداوم نور و بقاي ظلمت باشد.بدون شك فقط آن قسمت از تلاشهايمان ماندگار خواهد بود كه در مسير افزايش نور و دانايي و كم كردن آلام بشري صرف شده باشد و گرنه ظلمت زايي، تكبر و خود خواهي عدمي و ناماندگاري است.
به اميد روزي كه كتابداران ياري دهندگان بشر در انسان شدن باشند.
منبع: www.ketabdar.org
|
|
|
|
|
|