نيمه ماه مبارك رمضان(14 شهريور ماه) مصادف است با سالروز ميلاد با سعادت دومين پيشواي شيعيان، امام حسن مجتبي(ع)، به همين مناسبت «ايبنا» مروري دارد بر مهمترين تأليفاتي كه درباره كرامات اخلاقي و رشادت‌هاي ايشان در راه حفظ و پايداري دين اسلام در سال‌هاي اخير منتشر شده‌اند.
به گزارش خبرگزاري كتاب ايران(ايبنا)، روز سه‌شنبه، نيمه ماه رمضان سال سوم هجري، اولين فرزند حضرت علي عليه‌السلام و حضرت فاطمه سلام‌الله عليها در مدينه به دنيا آمد. پس از ولادت ايشان، نامگذاري از جانب مادر به پدر، و از او به رسول خدا محوّل شد و آن حضرت هم منتظر نامگذاري پروردگار ماندند. تا اين كه جبرئيل، امين وحي فرود آمد و گفت: «خدايت سلام مي‌رساند و مي‌گويد چون علي براي تو همانند هارون براي موسي است، نام فرزندش را نام فرزند حضرت هارون عليه السلام يعني شبّر قرار ده!»

رسول خدا(ص) فرمودند: «زبان من عربي است و شبّر، عبري است.» و جبرئيل گفت: «شبّر در زبان عرب به معناي "حسن" است.» تنها كنيه‌ آن حضرت «ابو محمد» و مشهورترين القابشان «سيّد»، «سبط» و «تقي» است.

امام حسن مجتبي(ع) از دوران جد بزرگوارشان بيشتر از چند سال درك را نكردند، زيرا ايشان تقريبا هفت سال داشتند كه پيامبر اسلام(ص) رحلت كردند. ايشان پس از درگذشت پيامبر(ص) تقريبا سى سال در كنار پدرشان، امير مومنان علي(ع) بودند و پس از شهادت على(ع)، در سال 40 هجرى به مدت 10 سال امامت امت اسلام را بر عهده داشتند و سال 50 هجرى با توطئه معاويه بر اثر مسموميت در سن 48 سالگى به درجه شهادت رسيدند.

مهمترين حادثه زندگي امام حسن عليه‌السلام جريان صلح معاويه با آن حضرت است. امام(ع) صلحشان را حجتي بر آيندگان بيان كرده‌اند.

كريم اهل‌بيت(ع)، بر اساس شهادت تاريخ و منابع مكتوب تاريخ اسلام، فردى سخت شجاع و با شهامت بودند و هرگز ترس و بيم در وجودشان راه نداشت. ايشان در راه پيشرفت اسلام از هيچ‌گونه جانبازى دريغ نمى‏ورزيدند و همواره آماده مجاهدت در راه خدا بودند.

اين امام همام در دو جنگ بزرگ از نبردهاي صدر اسلام حضور داشتند. در جنگ جمل، در ركاب پدرشان، امير مومنان(ع) در خط مقدم جبهه مي‌‏جنگيدند و از با سبقت از ياران دلاور و شجاع على(ع) بر قلب سپاه دشمن حملات سختى مي‌كردند. آن بزرگوار در جنگ صفين نيز، در بسيج عمومى نيروها و گسيل داشتن ارتش امير مومنان(ع) براى جنگ با سپاه معاويه، نقش مهمى داشتند.

به استناد منابع و كتاب‌هاي گوناگون ديني، مناظرات و احتجاج‌هاى مهيج و كوبنده حضرت مجتبى(ع) با معاويه، مزدوران و طرفداران او نظير عمرو عاص، عتبه بن ابى سفيان، وليد بن عقبه، مغيره بن شعبه و مروان حكم از بي‌نظيرترين مباحث ايشان است.

حضرت مجتبى(ع) پس از انعقاد پيمان صلح كه قدرت معاويه افزايش يافت و موقعيتش بيش از پيش تثبيت شد، بعد از ورود معاويه به كوفه، برفراز منبر انگيزه‌هاى صلحشان و امتيازات خاندان على(ع) را بيان و آنگاه در حضور هر دو گروه با اشاره به نقاط ضعف معاويه با شدت و صراحت از روش او انتقاد كردند. عملكرد دشمن‌شكن حضرت پس از صلح چنان قدرتمند بود كه معاويه را به فكر شهادت آن حضرت انداخت.

با وجود شخصيت منحصر به فرد امام حسن عليه‌السلام، متأسفانه مقدار سخناني كه از ايشان باقي مانده، اندك است و اين به دليل فشارهاي غاصبان خلافت و بني‌اميه است. سخناني كه از حضرت به دست ما رسيده، در سه قالب «اشعار»، «احتجاجات» و «احاديث» هستند. كه گونه سوم، گاه به صورت سخنراني و گاه به صورت پاسخ به سوال يا جواب نامه‌اي بوده است. «پاسخ امام حسن عليه السلام به نامه تسليت دخترش»، «گريه امام حسن عليه السلام هنگام رحلت»، «روايتي در باب پول خواستن»، «پاسخ امام حسن عليه السلام به طعنه مرد يهودي»، «سخنان امام حسن عليه السلام در حضور اميرالمومنين»، «نصايح امام حسن عليه السلام قبل از وفات» و «سخنان امام مجتبي عليه السلام پس از شهادت پدر» از احاديث برجاي مانده از اين بزرگوار به شمار مي‌رود.

دومين پيشواي شيعيان(ع) در سن 48 سالگي در اثر مسموميت با زهرى كه همسرشان، جعده(دختر اشعث بن قيس) به دليل وسوسه و دسيسه معاويه به ايشان خوراند، به شهادت رسيدند. پيكر مطهر ايشان در قبرستان بقيع در نهايت مظلوميت به خاك سپرده شده است.

درباره وقايع دوران زندگي و كرامت‌هاي اين امام همام كتاب‌هاي متعددي به ويژه در سال‌هاي اخير تأليف و منتشر شده‌اند كه برخي از مهمترين اين آثار عبارتند از:

ـ زندگاني امام حسن مجتبي(ع)/ منصور كريميان/ اشرفي / 1381

ـ فرهنگ سخنان امام حسن مجتبي(ع)/ محمد دشتي/ اميرالمومنين(ع) / 1382

ـ زندگاني چهارده معصوم، امام حسن(ع)/ علي نوري / جهانتاب / 1382

ـ سرچشمه معرفت، گلچيني از آيات قرآن، كلمات چهارده معصوم(ع) و سخنان امام راحل(ره) در 140 عنوان /سيدفضل‌الله ميرشفيعي‌خوانساري/ امام حسن مجتبي(ع) / 1381

ـ فلسفه صلح امام حسن مجتبي عليه السلام/ علي راجي/ جامعه مدرسين حوزه علميه قم/ دفتر انتشارات اسلامي/ 1381

ـ اهل‌البيت(ع) نقطه التقاء المسلمين/ زهير سليمان/ امام حسن مجتبي(ع) / 1382

ـ فرهنگ سخنان امام حسن مجتبي(ع)/ محمد دشتي/ اميرالمومنين(ع) / 1382

ـ معجزات امام حسن مجتبي(ع)/ حبيب‌الله اكبرپور، حميد عجمي (مترجم)، محبوبه درويشان حقيقي(مترجم)/ الف / 1383

ـ معجزات امام حسن مجتبي(ع)/ حبيب الله اكبرپور، حميد عجمي(مترجم)، محبوبه درويشان حقيقي(مترجم)/ الف / 1383

ـ زندگاني امام حسن مجتبي(ع)/ سيدهاشم رسولي‌محلاتي/ بوستان كتاب قم / 1383

ـ علل و نتايج صلح امام حسن(ع)/ محمدجواد فضل‌الله، حسينعلي تاجيك اسماعيلي، سيدحسن طيبي/ آيينه زمان / 1383

ـ زندگاني امام حسن مجتبي(ع)/ حسين عمادزاده/ اسوه / 1383
ـ زندگاني حضرت امام حسن مجتبي(ع)/ حميدرضا كفاش/ عابد/ 1383
ـ گل پيامبر؛ حضرت امام حسن مجتبي(ع)/ حسين صالح، غلامرضا آبروي (ويراستار)، فاطمه نصيري‌فرد (نقاش)، سعيد گاييني (نقاش)/ حضور/ 1384

ـ جشنواره مقالات برگزيده امام حسن مجتبي(ع)/ محمد سميعي و حسينعلي طاهري / صبح صادق / 1384

ـ امام حسن(ع) الگوي زندگي/ حبيب‌الله احمدي/ فاطيما / 1384

ـ قصه‌هاي امام حسن(ع)/ رضا كريمي/ نسيم حيات / 1385

ـ مهربان چهارم امام حسن(ع)/ مجيد ملامحمدي، محمدحسين صلواتيان (تصويرگر)/ پيام آزادي/ كتاب‌هاي پرنده / 1385

ـ چهل حديث از امام حسن(ع)/ شراره شرفي (به اهتمام)/ جليل / 1385
ـ سيره امام حسن مجتبي(ع)/ رضا كريمي/ نسيم حيات / 1385

ـ امام حسن مجتبي(ع)/ فرشته منعمي (تصويرگر)، ناصر محمدي (تهيه و تنظيم)، رضوان داستانپور (شاعر)/ اكرام / 1385

ـ امام حسن مجتبي عليه السلام/ حسين ميرزائي / تكسوار حجاز / 1386
ـ مثل نو بهار؛ امام حسن مجتبي(ع)/ مهدي وحيدي‌صدر (شاعر)، فرشته منعمي (نقاش)/ عروج انديشه / 1386

ـ اسوه صبر و بردباري؛ امام حسن(ع)/ سعيد قانعي / چلچله / 1386

ـ يك كهكشان تنهايي؛ زندگاني امام حسن(ع)/ محسن پارسا، علي محمدي (تصويرگر)/ سپيده / 1386

ـ زندگاني امام حسن مجتبي(ع)/ سيدهاشم رسولي‌محلاتي/ دفتر نشر فرهنگ اسلامي/ 1386

ـ فضايل امام حسن مجتبي(ع)/ محمدرضا سعادتي‌راد/ نورالكتاب / 1387

ـ مظلوم آل عبا امام حسن مجتبي(ع)/ سيدعبدالله حسيني‌كاكي‌دشتي/ موعود اسلام / 1387

ـ سيره اخلاقي امام حسن مجتبي(ع)/ سيدمحمدرضا غياثي‌كرماني/ حضور / 1387

ـ آسمان دوم؛ امام حسن مجتبي(ع)/ سيما بروجردي و عباسعلي سپاهي‌يونسي (شاعر)/ انصار/ 1387

ـ اسرار صلح امام حسن(ع)/ حسين نصيري نمين، يونس نصيري نمين (ويراستار)/ عادل / 1387

ـ دورنمايي از زندگي امام حسن(ع)/ علي كرمي‌فريدني/ نسيم انتظار / 1387

ـ مظلوم آل عبا امام حسن مجتبي(ع)/ سيدعبدالله حسيني‌كاكي‌دشتي/ موعود اسلام / 1387

ـ امام حسن(ع)؛ سخنان نيك/ سپيده خليلي، سعيد رزاقي (تصويرگر) / لوح دانش/ 1387

ـ 40 پرسش در محضر امام حسن(ع)/ عليرضا زكي‌زاده‌رناني/ حديث نينوا / 1387 


منبع: ايبنا