هشتم تير، روز مبارزه با سلاح‌هاي شيميايي و ميكروبي نام گرفته است. ارتش متجاوز صدام در جنگ تحميلي بارها از سلاح‌هاي شيميايي عليه غيرنظاميان ايران و كردستان عراق استفاده كرد كه منجر به شهيد و مصدوم شدن هزاران نفر از مردم بي‌دفاع شد. درباره منع استفاده از سلاح‌هاي شيميايي، اثرات جبران‌ناپذير استفاده از اين سلاح‌ها و شهدا و جانبازان شيميايي، تاكنون كتاب‌هاي بسياري منتشر شده‌اند. "ايبنا" فهرستي از مهم‌ترين آثار را در اين زمينه ارايه مي‌كند.
تهاجم ارتش متجاوز صدام به جمهوري اسلامي ايران در 31 شهريور ماه 1359 منجر به اشغال بخش‌هايي از خاك ايران در طول ماه‌هاي اوليه جنگ شد.

با تجديد قواي نيروهاي رزمنده و آغاز عمليات آفندي عليه ارتش صدام به تدريج سرزمين‌هاي اشغالي آزاد شد كه اوج آن حماسه خرداد 1361 و آزادسازي خرمشهر بود.

پس از آن سلسله عمليات نظامي موفقيت‌آميزي انجام شد كه ضمن كشاندن جبهه نبرد به خاك دشمن، تهديدي جدي براي نقاط استراتژيك درون خاك عراق از جمله بندر مهم و سوق‌الجيشي بصره و جزاير نفت‌خيز مجنون در جنوب و ارتفاعات مهم كردستان عراق به شمار مي‌رفت.

در همين شرايط و براي اولين بار، رژيم صدام از سلاح‌هاي شيميايي عليه غيرنظاميان در مناطق مسكوني ايران و كردستان عراق استفاده كرد كه منجر به شهيد و مصدوم شدن هزاران نفر از مردم بي‌دفاع شد.

اوج اين جنايات بمباران شيميايي شهر "سردشت" در استان آذربايجان غربي بود كه در هفتم تيرماه 1366 منجر به شهيد و مصدوم شدن بيش از 4500 نفر از مردم اين شهر شد.

علاوه بر اين بيمارستان‌ها و مراكز درماني نيز از حملات شيميايي رژيم صدام مصون نماندند. دو نمونه از بارزترين اين جنايات عبارتند از؛ بمباران شيميايي بيمارستان صحرايي حضرت فاطمه (س) در آبادان (ششم و هشتم اسفند 1364)، بمباران شيميايي بيمارستان صحرايي 528 سومار (دهم دي ماه 1365). آمارهاي اوليه شهدا و مصدومان اين حملات به تدريج افزايش يافت و چند تن از پزشكان متخصص و اساتيد جراحي نيز به شهادت رسيدند.

رژيم صدام همچنين در ماه‌هاي پاياني جنگ به صورت رسمي تهديد كرد كه شهرهاي بزرگ ايران از جمله تهران را با موشك‌هاي مجهز به كلاهك شيميايي مورد حمله قرار خواهد داد. با تداوم اين تهديدها برنامه‌هايي براي دفاع غيرنظامي و آموزش مردم در مقابل حملات شيميايي احتمالي به اجرا درآمد.

به دنبال شدت يافتن كاربرد سلاح‌هاي شيميايي توسط رژيم عراق و به درخواست رسمي جمهوري اسلامي ايران اولين گروه حقيقت‌ياب سازمان ملل متحد، متشكل از چهار كارشناس برجسته سلاح‌هاي شيميايي از كشورهاي سوئد، استراليا، اسپانيا و سوئيس در اسفند ماه 1362 (مارس 1984) به دستور دبيركل سازمان ملل به ايران اعزام شدند.

اين هيات در مدت اقامت خود در ايران ضمن معاينه مصدومان و نمونه‌برداري از مناطق آلوده و مشاهده بمب‌هاي شيميايي منفجر نشده گزارش رسمي خود را تسليم شوراي امنيت كردند.

در اين گزارش به صراحت كاربرد گاز خردل و عامل اعصاب (تابون) عليه رزمندگان ايراني مورد تاييد قرار گرفت. شوراي امنيت نيز با صدور بيانيه‌اي بدون ذكر نام عراق به عنوان به كار برنده سلاح شيميايي، طرفين جنگ را به پايبندي به پروتكل 1925 ژنو دعوت كرد.

صدور بيانيه الزام‌آور نبود و بدون ذكر نام كشور خاطي، هيچ تاثيري بر ادامه روند جنايات جنگي رژيم صدام نداشت. در ماه‌هاي بعد به ويژه در اسفند ماه 1363 و در عمليات بدر و جزاير مجنون و نيز در عمليات والفجر 8 (در بهمن ماه 1364 تا فروردين 1365) ارتش صدام در مقياس وسيع‌تري از انواع سلاح‌هاي شيميايي استفاده كرد.

به درخواست رسمي جمهوري اسلامي ايران، دبيركل سازمان ملل مانوئل دومنيگوئز (يكي از چهار كارشناس قبلي) را مامور معاينه مصدومان شيميايي ايران كه در بيمارستان‌هاي اروپايي بستري بودند كرد. بدين‌ترتيب دومين گزارش كارشناسي كه در آن كاربرد سلاح شيميايي عليه ايران تاييد شده بود، در آوريل 1985 توسط دبيركل سازمان ملل به شوراي امنيت تسليم شد.

سومين گروه كارشناسي سازمان ملل به دنبال حملات وسيع شيميايي عراق در منطقه فاو (عمليات والفجر 8) در مارس 1986 (اسفند ماه 1364) به ايران اعزام شد.

اين هيات ضمن مصاحبه با تعداد زيادي از مصدومان شيميايي در بيمارستان‌هاي اهواز و تهران از جمله تعدادي از اسراي عراقي كه با صراحت به كاربرد سلاح شيميايي توسط رژيم صدام اعتراف كردند، گزارش مفصلي را مبني بر كاربرد گاز خردل و اعصاب عليه رزمندگان ايراني، به دبيركل سازمان ملل ارايه كردند كه در 16 مارس 1986 به شوراي امنيت تسليم شد. با انتشار اين گزارش و نيز انعكاس وسيع تصاوير مربوط به مصدومان شيميايي ايران كه براي معالجه در بيمارستان‌هاي اروپايي از جمله؛ انگليس، بلژيك، آلمان، هلند، سوئد و اسپانيا بستري بودند و نيز تحت تاثير افكار عمومي جهان، شوراي امنيت در بيانيه 21 مارس 1986 به ناچار و براي اولين بار از عراق به عنوان به كار برنده سلاح شيميايي عليه ايران نام برد. اما همچنان از صدور قطعنامه و اقدام عملي عليه اين جنايت جنگي امتناع ورزيد.

رژيم صدام بدون هيچ‌ مانعي به حملات شيميايي خود ادامه داد تا آنجا كه در مقابل ديدگان جهانيان يكي از شرم‌آورترين جنايات جنگي در هفتم تير ماه 1366 رخ داد. با بمباران شيميايي شهر سردشت هزاران نفر از زنان و كودكان و غيرنظاميان اين شهر هدف گاز ناتوان‌‌كننده خردل قرار گرفتند.

چگونگي اين حادثه به اطلاع شوراي امنيت سازمان ملل رسيد. اما هيچ هيات كارشناسي براي بررسي اين حادثه اعزام نشد و متعاقب عمليات والفجر 10 در جبهه‌هاي شمال غرب و شكست جبران‌ناپذير ارتش بعثي صدام، جنايتي بزرگتر رقم زده شد و اين ارتش شهر حلبچه و مناطق اطراف آن را با بي‌سابقه‌ترين حملات شيميايي بمباران كرد.

طبق آمارهاي رسمي كه به همراه تصاوير مصدومان و شهداي فاجعه حلبچه به شوراي امنيت ارسال شد، در اين فاجعه حدود پنج هزار نفر شهيد و بيش از هفت هزار نفر مصدوم شدند.

مقامات كشورمان جزييات اين حادثه را به اطلاع سازمان ملل رسانده و به طور رسمي درخواست اعزام تيم تحقيق كردند. اما شوراي امنيت به اين بهانه كه حادثه در داخل خاك عراق رخ داده است، از بررسي موضوع خودداري كرد. با اين حال دبير كل سازمان ملل تصميم گرفت كارشناس پزشكي برگزيده خود، دومنيگوئز را دوباره به ايران اعزام نمايد. وي از ايران و عراق (بغداد و سليمانيه) بازديد و مجددا كاربرد وسيع گازهاي اعصاب و خردل را به ويژه عليه غيرنظاميان تاييد كرد.

به دنبال انتشار وسيع اخبار فاجعه حلبچه توسط رسانه‌ها و مطبوعات در سراسر جهان و بازديد خبرنگاران خارجي از منطقه و مشاهده اجساد زنان و كودكان و مردم بي‌دفاع و فشار افكار عمومي و خشم و انزجار مردم كشورهاي مختلف جهان از اين جنايت، شوراي امنيت سرانجام طرح قطعنامه‌اي را كه توسط جمهوري فدرال آلمان، ايتاليا و ژاپن تهيه شده بود، مورد بررسي قرار داد و در تاريخ 9 مي 1988 (19 ارديبهشت ماه 1367) و در جلسه شماره 2812 خود قطعنامه 612 را به اتفاق آرا تصويب كرد.

اما در اين قطعنامه نيز كوچك‌ترين ذكري از نام عراق به عنوان به كار برنده سلاح‌هاي شيميايي نشد. با تداوم حملات شيميايي و به درخواست جمهوري اسلامي ايران تيم‌هاي كارشناسي سازمان ملل دو بار در جولاي 1988 (تيرماه 1367) و اوت 1988 (مرداد ماه 1367) از مناطق جنگي ايران و عراق بازديد و دو گزارش رسمي ديگر مبني بر كاربرد سلاح‌هاي شيميايي توسط رژيم بعثي صدام منتشر كردند.

با ارسال گزارش بازرسان سازمان ملل به شوراي امنيت و تاثر جامعه جهاني از قرباني شدن هزاران نفر از مردم بي‌گناه با سلاح‌هاي غيرانساني شيميايي، شوراي امنيت مجبور به اقدام عليه جنايات رژيم بعث صدام شد.

شوراي امنيت در تاريخ 26 اوت 1988 (4 شهريور ماه 1367) و در جلسه شماره 2825 طرح قطعنامه‌اي را كه توسط آلمان، ايتاليا، ژاپن و انگلستان پيشنهاد شده بود، تحت عنوان قطعنامه 620 تصويب كرد و در آن براي اولين بار از ايران به عنوان قرباني سلاح‌هاي شيميايي در جنگ نام برده و خواستار كنترل صادرات مواد شيميايي مورد استفاده در ساخت سلاح شيميايي و نيز واكنش سريع در مقابل كاربرد اين سلاح‌ها در آينده شد. اما چه سود كه اين قطعنامه پس از پايان جنگ صادر شد.

با گذشت سال‌ها از فاجعه كاربرد سلاح‌هاي شيميايي در جنگ تحميلي رژيم صدام عليه ايران، هنوز پيامدهاي انساني و زيست‌محيطي اين سلاح‌هاي سمي، تهديدي جدي براي سلامت قربانيان و محيط ‌زيست منطقه به شمار مي‌روند و ده‌ها هزار نفر از قربانيان اين سلاح‌ها در كشور ما هنوز از عوارض و صدمات مزمن ناشي از به كارگيري سلاح‌هاي ممنوعه شيميايي و سمي رنج مي‌برند.

مهم‌ترين كتاب‌هايي كه تاكنون درباره سلاح‌‌هاي شيميايي، مبارزه با آن‌ها و شهدا و جانبازان شيميايي در ايران و خارج از ايران منتشر شده‌اند، عبارتند از:
ـ آس‍ي‍ب‌ ب‍دن‍ي‌ در ج‍ن‍گ‌ خ‍ردل‌ گ‍وگ‍ردي‌/ ن‍وي‍س‍ن‍ده‌ ح‍س‍ي‍ن‌ ال‍ي‍اس‍ي‌ / مركز اطلاع‌رساني و خدمات علمي جهاد سازندگي.
ـ ب‍م‍ب‍اران‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌ و ن‍ح‍وه‌ م‍ق‍اب‍ل‍ه‌ ب‍ا آن‌/ ن‍وي‍س‍ن‍ده‌ م‍ح‍م‍دع‍ل‍ي‌ ب‍اق‍ري‌ن‍س‍‍ب‌ ش‍رب‍ي‍ان‍ي‌؛ م‍ق‍دم‍ه‌ از ن‍وري‌ / كتابفروشي امير يزداني (تبريز) / 1360.
ـ ج‍ن‍گ‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌ و پ‍ي‍ش‍گ‍ي‍ري‌ و درم‍ان‌ آس‍ي‍ب‌ه‍اي‌ ن‍اش‍ي‌ از آن‌/ ت‍رج‍م‍ه‌ و ت‍ال‍ي‍ف‌ ع‍ل‍ي‌ ن‍وري / ج‍ه‍ان‌ دان‍ش‌ / 1363.‌
ـ تحولات يكساله جنگ تحميلي در مطبوعات جهان‏ (شهريور 63 - شهريور 64) / سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، واحد تبليغات و انتشارات‏ / 1364.
ـ بمباران شيميايي شهرها / ارتش جمهوري اسلامي ايران، سازمان عقيدتي سياسي / 1364.
ـ سلاح‏هاي شيميايي، ميكروبي و هسته‏اي و راه‌هاي مقابله با آن‏ / همايون توانا و شهريار نيك فرجام / الموت‏ / 1364.
ـ س‍لاح‌ه‍اي‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي/ م‍ص‍طف‍ي‌ ش‍ه‍رام‌ / نشاط (اصفهان) / 1364.
ـ ش‍ي‍وه‌ه‍اي‌ م‍ق‍اب‍ل‍ه‌ ب‍ا س‍لاح‌ه‍اي‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌ و ب‍م‍ب‍اران‌ه‍اي‌ ه‍واي‍ي‌ / س‍ازم‍ان‌ ت‍ب‍ل‍ي‍غ‍ات‌ اس‍لام‍ي‌، دف‍ت‍ر ن‍م‍اي‍ن‍دگ‍ي‌ (س‍ازم‍ان‌ ص‍ن‍اي‍ع‌ م‍ل‍ي‌ اي‍ران‌) / 1364.
ـ حفاظت در برابر سلاح‌هاي غير هسته‏اي / مترجم نصرالله سيدي صاحباري / وزارت مسكن و شهرسازي، واحد امور جنگ، كميته امور پناهگاه‌ها / 1365.
ـ خطرات و بيماري‌هاي ناشي از سلاح‌هاي شيميايي و ميكروبي و راه‌هاي مقابله با آن‏ / معين احمد محمود؛ ترجمه كاظم خلخالي فقيه‏ / 1366.
ـ ج‍ن‍گ‌افزاره‍اي‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌ در س‍ي‍اس‍ت‌ ج‍ه‍ان‍ي‌ و ح‍ق‍وق‌ ب‍ي‍ن‌ال‍م‍ل‍ل‌/ ب‍ه‌ك‍وش‍ش‌ ع‍ل‍ي‌ ح‍س‍ي‍ن‌پ‍ن‍اه‌ / ج‍ه‍اد س‍ازن‍دگ‍ي‌، پ‍ش‍ت‍ي‍ب‍ان‍ي‌ و م‍ه‍ن‍دس‍ي‌ ج‍ن‍گ‌ / 1367.
ـ طراحي ايمن‏ / ماشاءالله ناظري / وزارت مسكن و شهرسازي، دفتر سازه‏هاي امن‏ / 1367.
ـ م‍ق‍دم‍ه‌اي‌ ب‍ر ش‍ن‍اخ‍ت‌ ع‍وام‍ل‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌ ج‍ن‍گ‍ي‌/ م‍دي‍ري‍ت‌ ش‌.م.‌ر س‍ت‍اد ك‍ل/ س‍پ‍اه‌ پ‍اس‍داران‌ ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ي‌ / 1367.
ـ مرثيه حلبچه‏ / نصرت الله محمودزاده‏ / مركز نشر فرهنگي رجاء و جهادسازندگي، پشتيباني مهندسي جنگ، واحد ثبت وقايع جنگ‏ / 1368.
ـ درم‍ان‌ م‍ج‍روح‍ي‍ن‌ ب‍م‍ب‌ه‍اي‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌/ س‍ع‍ي‍د م‍رزب‍ان‌ راد / ج‍ه‍اد دان‍ش‍گ‍اه‍ي‌، ب‍خ‍ش‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ي‌، واح‍د ان‍ت‍ش‍ارات‌ / 1368.
ـ ما اعتراف مي‌كنيم‏ / محسن صفري / دفتر ادبيات و هنر مقاومت‏ / 1370.
ـ سلاح‌هاي هدايت‏شونده‏/ آر. جي. لي. تي. ك. كارلند/ ترجمه حسين سليقه دوست‏/ دانشگاه امام حسين (ع)، موسسه چاپ و انتشارات‏/ 1370.
ـ سازمان ملل متحد: مسووليت حفظ صلح و امنيت ‏بين‏المللي / ناصر ثقفي عامري / وزارت امور خارجه، دفتر مطالعات سياسي و بين‏المللي / 1370.
ـ از كرخه تا راين/ ابراهيم حاتمي‌كيا/ كانون علمي فرهنگي ايثارگران/ 1372.
ـ حلبچه تكرار هيروشيما / بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس، مديريت انتشارات و ادبيات‏ / 1372.
ـ تحليلي بر جنگ تحميلي رژيم عراق عليه جمهوري اسلامي (جلد 2) / اداره كل امور حقوقي وزارت امورخارجه‏ / وزارت امور خارجه، موسسه چاپ و انتشارات‏ / 1373.
ـ صنايع، تسليحات و خلع سلاح شيميايي / حسين علايي و بابك خواجه كاوسي / وزارت امور خارجه، موسسه چاپ و انتشارات‏ / 1374.
ـ نقد جنگ‏ (بررسي و تحليل چند عمليات بزرگ‏) / فيصل الجبوري؛ مترجم محمدحسن مقيسه‏ / دفتر ادبيات و هنر مقاومت‏ / 1375.
ـ حقوق بين الملل و كاربرد سلاح‌هاي شيميايي در جنگ تحميلي عراق عليه جمهوري اسلامي ايران‏/ سيدقاسم‏ زماني/ بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس، مديريت ادبيات و انتشارات‏/ 1376.
ـ سيري در جنگ ايران و عراق‏ (جلد 4: شلمچه تا حلبچه) / محمد دروديان‏ / مركز مطالعات و تحقيقات جنگ‏ / 1376.
ـ ويراني دروازه شرقي / وفيق السامرايي؛ ترجمه عدنان قاروني / سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز فرهنگي، معاونت انتشارات/ 1377.
ـ ن‍گ‍رش‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌ ب‍ر ج‍ن‍گ‌ ت‍ح‍م‍ي‍ل‍ي‌/ ت‍ال‍ي‍ف‌ م‍رت‍ض‍ي‌ م‍س‍ت‍ش‍اري‌ / دان‍ش‍گ‍اه‌ گ‍ي‍لان‌ (گيلان) / 1377.
ـ حقوق بين‏الملل سلاح‌هاي كشتار جمعي / جمشيد ممتاز؛ ترجمه اميرحسين رنجبريان‏ / نشر دادگستر / 1377.
ـ تكثير سلاح‌هاي هسته‏اي / ترجمه احمد عليخاني / سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، دانشكده فرماندهي، دوره عالي جنگ‏ / 1378.
ـ سيري در جنگ ايران و عراق‏ (جلد 3: فاو تا شلمچه) / محمد دروديان‏ / مركز مطالعات و تحقيقات جنگ‏ / 1378.
ـ پ‍ي‍ش‍گ‍ي‍ري‌ و درم‍ان‌ ع‍وارض‌ ن‍اش‍ي‌ از س‍لاح‌ه‍اي‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي ‌/ ن‍وش‍ت‍ه‌ ع‍ب‍دال‍م‍ج‍ي‍د چ‍راغ‍ع‍ل‍ي‌ / گ‍ل‍ب‍ان‌ و دان‍ش‍گ‍اه‌ ع‍ل‍وم‌ پ‍زش‍ك‍ي‌ ب‍ق‍ي‍ة‌ال‍ل‍ه‌(ع‍ج‌) / 1379.
ـ تاريخ انقلاب، براي كودكان و نوجوانان‏ (كتاب 10: 1364: حلبچه، خانه سوري)/ با اهتمام مژگان شيخي/ نشر تاريخ و فرهنگ‏ / 1379.
ـ جنبه‏هاي پزشكي دفاع هسته‏اي (جلد 1) / ترجمه حسينعلي مهراني و منصور كشاورز / دانشگاه علوم پزشكي بقيةالله (عج)/ 1379.
ـ توفان بي پايان‏ / آويگدور هاسل كودن؛ مترجم عباس مخبر / وزارت امور خارجه، مركز چاپ و انتشارات‏ / 1379.
ـ سلاح‌هاي كشتار جمعي: هزينه‏ها و منافع‏ / كاتلين بايلي؛ ترجمه جمشيد شيرازي / نشر و پژوهش فرزان روز / 1379.
ـ ج‍ن‍ب‍ه‌ه‍اي‌ پ‍زش‍ك‍ي‌ دف‍اع‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌/ ت‍رج‍م‍ه‌ ح‍س‍ي‍ن‌ع‍ل‍ي‌ م‍ه‍ران‍ي و م‍ن‍ص‍ور ك‍ش‍اورز / آري‍ا طب‌ و دان‍ش‍گ‍اه‌ ع‍ل‍وم‌ پ‍زش‍ك‍ي‌ ب‍ق‍ي‍ة‌ال‍ل‍ه‌(ع‍ج‌)/ 1380.
ـ ره‌يافته عشق / نجاتعلي صادقي‌گويا / نشر شاهد / 1380.
ـ دفاع زميني در ايران 1400 / نجاتعلي صادقي‌گويا / ايران سبز / 1380.
ـ مباني و تاريخ انديشه نظامي در ايران‏ / محمدحسين جمشيدي / سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، دانشكده فرماندهي و ستاد، دوره عالي جنگ‏ / 1380.
ـ پيشگيري و درمان عوارض ناشي از سلاح‌هاي شيميايي / عبدالمجيد چراغعلي / گلبان و دانشگاه علوم پزشكي بقية‏الله (عج) / 1380.
ـ آشنايي با معاهدات خلع سلاح و كنترل تسليحات‏ / كاظم غريب‏آبادي / سازمان جغرافيايي نيروهاي مسلح‏ / 1381.
ـ سلاح‏هاي هسته‏اي: عوارض، تشخيص و درمان‏ / هومن بخشنده، غلامرضا پورحيدري/ انديشمند / 1381.
ـ سوختگان وصل (مجموعه شعر نكوداشت جانبازان شيميايي) / دفتر نشر معارف / 1381.
ـ اسراييل و سلاح‌هاي هسته‏اي / آونر كوهن؛ ترجمه رضا سعيد محمدي / وزارت امور خارجه، مركز چاپ و انتشارات‏ / 1381.
ـ پاشنه‌ آشيل آمريكا / ريچارد فالكنرات و رابرت نيومن؛ ترجمه احمد عليخاني / سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، دانشكده فرماندهي و ستاد، دوره عالي جنگ‏ / 1381.
ـ لحظه جدايي من‏ (سردشت‏) / داود اميريان‏ / دفتر ادبيات و هنر مقاومت‏ / 1381.
ـ مردي با چفيه سفيد (براساس زندگي شهيد عباس كريمي) / اصغر فكور / دفتر ادبيات و هنر مقاومت / 1381.
ـ مرد ره / احمد حسينيا / مركز اسناد انقلاب اسلامي / 1381.
ـ مجموعه مقالات همايش سراسري نقش علوم پايه در پدافند جنگ‌هاي نوين‏ / محمدابراهيم مينايي / دانشگاه امام حسين (ع) / 1381.
ـ ع‍وام‍ل‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌ ك‍ن‍ت‍رل‌ اغ‍ت‍ش‍اش‌: وي‍ژگ‍ي‌ه‍ا، ع‍وارض‌، پ‍ي‍ش‍گ‍ي‍ري‌ و درم‍ان‌/ م‍ول‍ف‍ي‍ن‌ پ‍روي‍ن‌ ص‍ال‍ح‍ي‌ و غ‍لام‍رض‍ا پ‍ورح‍ي‍دري ‌/ ان‍دي‍ش‍م‍ن‍د / 1381.
ـ تاريخ مرموز جنگ شيميايي و بيولوژيكي / رابرت هريس و جرمي پاكسمن / واشنگتن پست آمريكا / 2002 (1381).
ـ عوامل جنگ شيميايي / تيموتي مارس؛ ترجمه غلامرضا پورحيدري و اميرحسين خلجي / تيمورزاده / 1381.
ـ ج‍ان‍ب‍ازان‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌: ت‍اري‍خ‍چ‍ه‌، آم‍ار، خ‍دم‍ات‌/ م‍ح‍م‍د ح‍ي‍دري‍ان‌ م‍ق‍دم‌ و ش‍ه‍ري‍ار خ‍اطري‌ / ب‍ن‍ي‍اد م‍س‍ت‍ض‍ع‍ف‍ان‌ و ج‍ان‍ب‍ازان‌ ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ي‌، پ‍ژوه‍ش‍ك‍ده‌ م‍ه‍ن‍دس‍ي‌ و ع‍ل‍وم‌ پ‍زش‍ك‍ي‌ ج‍ان‍ب‍ازان‌ / 1381.
ـ رف‍ع‌آل‍ودگ‍ي‌ ع‍وام‍ل‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌ و ب‍ي‍ول‍وژي‍ك ‌/ ت‍رج‍م‍ه‌ ام‍ي‍ر ام‍ي‍ن‍ي‌ف‍ر، س‍ع‍ي‍د ق‍دي‍م‍ي‌ / دان‍ش‍گ‍اه‌ ام‍ام‌ ح‍س‍ي‍ن(ع)‌، م‍وس‍س‍ه‌ چ‍اپ‌ و ان‍ت‍ش‍ارات‌ / 1381.
ـ بيوتروريسم و سلاح‏هاي بيولوژيك / سيدرضا حسيني دوست / انديشمند / 1381.
ـ راهنماي امداد و درمان مصدومين بيولوژيك / ترجمه سيدرضا حسيني‌دوست‏ / انديشمند / 1381.
ـ راهنماي بهداشت و سلامت براي جانبازان شيميايي و مراقبين بهداشتي آن‌ها / مصطفي قانعي و شهريار خاطري / پژوهشكده مهندسي و علوم پزشكي جانبازان / 1382.
ـ ك‍ن‍وان‍س‍ي‍ون‌ م‍ن‍ع‌ ت‍وس‍ع‍ه‌، ت‍ول‍ي‍د، ان‍ب‍اش‍ت‌ و ب‍ه ك‍ارگ‍ي‍ري‌ س‍لاح‌ه‍اي‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌ و ان‍ه‍دام‌ آن‌ها / مترجم احمد ميرزايي / دان‍ش‍گ‍اه‌ ص‍ن‍ع‍ت‍ي‌ م‍ال‍ك‌‌اش‍ت‍ر / 1382.
ـ منوچهر مدق به‏روايت همسر شهيد / مريم برادران‏ / روايت فتح / 1382.
ـ م‍س‍ايل‌ اي‍ران‌ و ع‍راق‌/ ح‍س‍ي‍ن‌ ده‍ش‍ي‍ار / اب‍رار م‍ع‍اص‍ر ت‍ه‍ران‌ / 1382.
ـ عوامل شيميايي / حسين فخراييان / دانشگاه امام حسين (ع) / 1382.
ـ غلبه بر دشمن‏ (درآمدي بر هشت سال جنگ تحميلي) / گردآورنده سيد مسعود جزايري / سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، اداره روابط عمومي و انتشارات‏ / 1382.
ـ ب‍ول‍ت‍ن‌ وي‍ژه‌: ك‍ن‍ت‍رل‌ س‍لاح‌ه‍اي‌ ك‍ش‍ت‍ار ج‍م‍ع‍ي‌ / ن‍ظارت‌ و اج‍را م‍وس‍س‍ه‌ ف‍ره‍ن‍گ‍ي‌ م‍طال‍ع‍ات‌ و ت‍ح‍ق‍ي‍ق‍ات‌ ب‍ي‍ن‌ال‍م‍ل‍ل‍ي‌ اب‍رار م‍ع‍اص‍ر ت‍ه‍ران‌، م‍ع‍اون‍ت‌ ت‍ول‍ي‍د / اب‍رار م‍ع‍اص‍ر ت‍ه‍ران / 1382.
ـ جنگ شيميايي عراق و تجارب پزشكي آن‏ / سيد عباس فروتن‏ / تيمورزاده و نشر طبيب‏ / 1382.
ـ آشنايي با عوامل جنگ بيولوژيك / تأليف و ترجمه حسين معصوم‏بيگي / اسپند هنر / 1382.
ـ ج‍ن‍گ‌اف‍زاره‍اي‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌: ك‍ارب‍رده‍ا و پ‍ي‍ام‍ده‍ا/ آرش‌ اك‍ب‍ري ‌ن‍وش‍اد / ارت‍ش‌ ج‍م‍ه‍وري‌ اس‍لام‍ي‌ اي‍ران‌‏‫، سازمان عقيدتي سياسي / 1382.
ـ تسليحات، خلع سلاح، و امنيت بين‏المللي / به كوشش حسين قرباني / انديشه ناب‏ / 1383.
ـ ج‍ن‍گ‌ ن‍وي‍ن‌ (ش‌. م‌. ه): ج‍ن‍گ‌ه‍اي‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌، ب‍ي‍ول‍وژي‍ك‌ و ه‍س‍ت‍ه‌اي / ت‍ال‍ي‍ف‌ ج‍ان‌ ن‍وري‍س‌ و وي‍ل‌ ف‍ول‍ر؛ ت‍رج‍م‍ه‌ م‍ح‍م‍داب‍راه‍ي‍م‌ م‍ي‍ن‍اي‍ي‌ / ‌دان‍ش‍گ‍اه‌ ام‍ام‌ ح‍س‍ي‍ن‌(ع‌)/ 1383.
ـ سلاح‌هاي هسته‌اي و اثرات ناشي از آن / نويسنده ل.و. مك نا؛ مترجم حسين سليقه دوست / نشر مصباح الهدي / 1383.
ـ دستاوردهاي دفاع مقدس و راه‌هاي حفظ و نشر آن‏ / اسماعيل منصوري لاريجاني / خادم الرضا (ع) (قم) / 1384.
ـ شوراي امنيت سازمان ملل و مساله خلع سلاح عراق‏ / كوروش احمدي / وزارت امور خارجه، مركز چاپ و انتشارات‏ / 1384.
ـ افلاكيان زمين (جلد 8: شهيد محمد صنيع‌خاني) / نشر شاهد / 1384.
ـ اق‍دام‍ات‌ ب‍ه‍داش‍ت‌ ع‍م‍وم‍ي‌ در م‍ق‍اب‍ل‍ه‌ ب‍ا س‍لاح‌‍ه‍اي‌ ش‍ي‍م‍ي‍اي‍ي‌ و ب‍ي‍ول‍وژي‍ك‌ (راه‍ن‍م‍اي‌ س‍ازم‍ان‌ ب‍ه‍داش‍ت‌ ج‍ه‍ان‍ي‌)/ م‍ول‍ف‌ س‍ازم‍ان‌ ب‍ه‍داش‍ت‌ ج‍ه‍ان‍ي‌؛ م‍ت‍رج‍م‌ رم‍ض‍ان‍ع‍ل‍ي‌ ع‍طاي‍ي‌ ك‍ج‍وي‍ي‌ / س‍پ‍اه‌ پ‍اس‍داران‌ ان‍ق‍لاب‌ اس‍لام‍ي‌، م‍ع‍اون‍ت‌ آم‍وزش‌ و ن‍ي‍روي‌ ان‍س‍ان‍ي‌، م‍رك‍ز ب‍رن‍ام‍ه‌ري‍زي‌ و ت‍ال‍ي‍ف‌ ك‍ت‍اب‍ه‍اي‌ درس‍ي‌ / 1384.
ـ نقد و بررسي جنگ ايران و عراق (جلد 4: روند پايان جنگ‏) / محمد دروديان‏ / سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، مركز مطالعات و تحقيقات جنگ‏ / 1384.
ـ سلاح خاموش‏ (بيوتروريسم) / مولف حميد حمزه‏زاده‏ / ارتش جمهوري اسلامي ايران، سازمان عقيدتي سياسي / 1384.
ـ سردشت / گروه نويسندگان / بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس / 1385.
ـ اداره مصدومين حوادث شيميايي، هسته‌اي و ميكروبي شامل مراقبت‌هاي حاد طي ۷۲ ساعت اول بعد از بحران/ تاليف ملاحت نيك‌روان‌مفرد و فروزان آتش‌زاده ‌شوريده / نور‌ دانش / 1385.
ـ بمب اتمي / بهزاد پاك روح، احمد بيگي / انديشه سرا / 1385.
ـ جنگ‌افزارهاي كشتار همگاني / آرش اكبر نوشاد / ارتش جمهوري اسلامي ايران، سازمان عقيدتي سياسي، معاونت فرهنگي، مديريت انتشارات / 1385.
ـ بمب‌هاي شيميايي / تهيه و تدوين شوراي نويسندگان / لك‌لك / 1385.
ـ زخمي در آينه (مجموعه يادداشت‌ها و اشعار در مرثيه حلبچه شهيد) / سروده، نوشته و ترجمه فاروق صفي‌زاده / نشر صرير / 1385.
ـ اصول و فناوري آشكارسازي و سنجش عوامل شيميايي / عزيز دهپور و علي محمودخاني / دانشگاه امام حسين(ع) / 1385.
ـ طالبي به روايت همسر شهيد/ مرجان فولادوند/ روايت فتح / 1385.
ـ خلع سلاح عراق / نوشته هانس بليكس؛ ترجمه محمدحسين آهويي / اطلاعات / 1385.
ـ جنگ افزارهاي كشتار همگاني / گردآوري آرش اكبري نوشاد / ارتش جمهوري اسلامي ايران، سازمان عقيدتي سياسي / 1385.
ـ نيمه نارنج / شمسي خسروي / صرير / 1385.
ـ يك مساله سمي (شيميايي) / چوست آرهيلترمن / دانشگاه كمبريج آمريكا / 2007 (1386).
ـ فرهنگ لغات ش.م.ه / محسن رضوي / دانشگاه افسري امام علي (ع) / 1386.
ـ جنگ ايران و عراق / ادوارد ويلت / رسن (ايالات متحده آمريكا) / 2007 (1386).
ـ آشنايي با عوامل جنگ نوين (۱) / گردآوري و تنظيم قاسم روح‌پرور / سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، معاونت آموزش و نيروي انساني، مركز برنامه‌ريزي و تاليف كتابهاي درسي / 1386.
ـ بحران‌هاي هسته‌اي، بيولوژيك و شيميايي: اقدامات فوري و حفاظت جامعه/ غلامرضا پورحيدري و مسعود خاتمي / موسسه آموزش عالي علمي ـ كاربردي هلال احمر ايران / 1386.
ـ پدافند ش.م.ه / تهيه و تدوين افشين مرادي / ارتش جمهوري اسلامي ايران، نيروي زميني، انتشارات معاونت آموزشي / 1386.
ـ جنگ شيميايي عراق عليه ايران به روايت اسناد سازمان ملل متحد / تدوين گر شهريار خاطري / نشر صرير / 1386.
ـ تحديد تسليحات شيميايي و بيولوژيكي در حقوق بين‌الملل (با رويكردي به جنگ تحميلي عراق عليه ايران) / مهدي كردبچه حسين آباد / نشر صرير / 1386.
ـ راهنماي دفاع شيميايي و بيولوژيك / فردريك آر. سيدل و ويليام سي. پاتريك؛ مترجم مهران ببري / دانشگاه صنعتي مالك اشتر / 1386.
ـ سازمان منع سلاح‌هاي شيميايي / وزارت امور خارجه، مركز چاپ و انتشارات / 1386.
ـ سرفه‌هاي خونين تفنگي در باد / مرتضي حيدري آل‌كثير / بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس / 1386.
ـ بوسه و تاول (خاطرات شهيد ابراهيم هندوزاده) / مولف عباس ميرزايي / مركز كرمان‌شناسي (كرمان) و بنياد حفظ آثار و نشر ارزش‌هاي دفاع مقدس / 1387.
ـ پدافند ش.‌ م. ه/ حسن توكلي و خدايار غفوري / دانشگاه افسري امام علي(ع) / ‏‫1387.
ـ تحليل فناورانه‌ دكترين‌هاي دفاع شيميايي و بيولوژيك در جهان / حميدرضا طهوري / دانشگاه صنعتي مالك اشتر‏‫ / ۱۳۸۷.‬
ـ سلاح پنهان (مرگ خاموش) / جواد صفري و سيد حسين بني‌طبا / دعوت / 1387.
ـ جنگ نوين / رضا زارع‌شاه‌آبادي / سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، فرماندهي كل، معاونت تربيت و آموزش انساني / 1387.
ـ پدافند غير عامل و تسليحات كشتار جمعي / مولف حسن‌ نيازي‌تبار / دانشگاه عالي دفاع ملي‏‫ / 1387.
ـ محرمانه (خاطرات احمد عدنان القيسي) / ترجمه محمدحسن مقيسه / دفتر ادبيات و هنر مقاومت / 1387.
ـ Denied Truths (حقايق انكارشده) / شهريار خاطري / رياست جمهوري، مركز امور زنان و خانواده / 1388.
ـ The Open Wound (زخم باز) / شهريار خاطري / نشر شاهد و انجمن حمايت از قربانيان سلاح‌هاي شيميايي / 1388.

منبع : ايبنا