|
|
|
|
|
|
|
|
|
كتابخانه ملي استراليا |
● تأسيس: ۱۹۰۱
● تاريخچه:
كتابخانه ملي استراليا در شهر كوچك و زيباي كانبرا كه پايتخت استراليا است قرار دارد. اين كتابخانه بزرگ‌ترين كتابخانه استراليا و يكي از مهم‌ترين كتابخانه‌هاي پژوهشي و ارجاعي آن كشور به شمار مي‌آيد. تاريخچه كتابخانه ملي استراليا به سال‌هاي نخستين بعد از تشكيل فدراسيون ايالت‌هاي مشترك المنافع در ۱۹۰۱ باز مي‌گردد. در آن زمان «كتابخانه مجلس مشترك المنافع»[۲] هم به مجلس فدرال و هم به مردم خدمت مي‌كرد. در ۱۹۲۷، كتابخانه ملي استراليا همراه با مجلس، از ملبورن به كانبرا انتقال يافت.
ماده قانوني «كتابخانه ملي» (۱۹۶۰) رسماً كتابخانه ملي را از كتابخانه مجلس مجزا كرد و در اگوست ۱۹۶۸ ساختمان جديدي براي مجموعه و خدمات روبه‌افزايش كتابخانه ملي در كناره درياچه برلي گريفين[۳] افتتاح شد. در ۱۹۹۱، در طراحي طبقه همكف ساختمان جديد تغييراتي داده شد تا محل‌هايي به‌عنوان مركز بازديدكنندگان[۴] و سالن نمايشگاه در آن تعبيه گردد. در اين محل‌ها جنبه‌هاي جالبي از مجموعه ملي به نمايش گذاشته شده است. در اوايل ۱۹۹۴، مسئوليت‌هاي كتابخانه ملي استراليا توسعه يافت و اين كتابخانه تأسيس «نمايشگاه ملي نقاشي چهره»[۵] استراليا را به عهده گرفت.
●● بخش‌ها:
● كتابخانه ملي استراليا در پنج طبقه ساخته شده و طبقات مختلف آن شامل بخش‌هاي زير است:
▪ تئاتر ـ سالن مطالعه تاريخ شفاهي ـ سالن مطالعه نقشه‌ها
▪ فروشگاه ـ سالن مطالعه روزنامه‌ها و ريزنگاشت‌ها ـ رستوران محل نمايشگاه‌ها
▪ كافه تريا ـ سالن مطالعه نسخه‌هاي خطي ـ مركز ديداركنندگان
▪ اغذيه فروشي ـ سالن مطالعه مجموعه‌هاي آسيايي ـ سالن مطالعه اصلي
▪ سالن مطالعه مواد مصور ـ سالن مطالعه فيلم و ويديو
● فعاليت‌ها و خدمات:
وظيفه اصلي كتابخانه ملي استراليا حفظ و توسعه مجموعه‌اي ملي از مواد كتابخانه‌اي به‌منظور ثبت و ضبط ميراث فرهنگي مكتوب مردم آن كشور است. اين كتابخانه ضمناً طيف وسيعي از مواد و مطالب ديگر را گردآوري مي‌كند و با فراهم‌آوردن امكان دسترسي مردم به مجموعه‌هاي مختلف از طريق ارائه خدمات به جامعه و شبكه كتابخانه‌هاي استراليا، نقش خود را كامل‌تر ايفا مي‌كند.
تركيب فناوري‌هاي اطلاعاتي و ارتباطات دوربرد، دامنه و كيفيت خدماتي را كه كتابخانه‌ها مي‌توانند ارائه دهند دگرگون كرده است. خدمات پايگاه‌هاي اطلاعاتي، دسترسي به آثار و نوشته‌هاي جهاني درباره تمام موضوعات از طريق رايانه‌هاي موجود در كتابخانه‌هاي اختصاصي، دانشگاهي، ايالتي و برخي كتابخانه‌هاي عمومي استراليا را مقدور ساخته است.
كتابخانه ملي استراليا و كتابخانه «سازمان پژوهش‌هاي علمي و صنعتي مشترك‌المنافع»[۶] در آن كشور، در اوايل دهه هفتاد پيشرو اين خدمات در استراليا بودند. امكانات خدمات پيوسته از سال ۱۹۷۳ به بعد با استفاده از شبكه اختصاصي سازمان مذكور[۷] توسط آن سازمان به وجود آمد و به اعضاي سازمان، و معدودي از افراد متفرقه خدماتي ارائه مي‌نمود. كتابخانه ملي استراليا به‌سرعت به خدمات پيوسته روي آورد و در ۱۹۷۷ با كمك يك شركت استراليايي، «شبكه اطلاعاتي استراليا» (آزي‌نت»)[۸] را پايه‌گذاري كرد. «آزي‌نت» خدمات چندين پايگاه اطلاعاتي استراليا (از جمله خدمات «شبكه كتابشناختي ملي استراليا»)[۹] را عرضه مي‌دارد.
اهداف اصلي كتابخانه ارائه خدمات اطلاعاتي، جمع‌آوري منابع كتابخانه‌اي، و تهيه كتابشناسي‌ها است. گسترش و حمايت از استفاده مشترك از منابع و خدمات تعاوني، حفظ، و نگهداري منابع كتابخانه‌اي از ديگر اهداف اين كتابخانه است.
● خدمات براي مردم:
هركس كه نياز اطلاعاتي دارد مي‌تواند به كتابخانه ملي استراليا مراجعه كند. مواد موجود در مجموعه‌هاي كتابخانه به امانت داده نمي‌شوند و فقط در محل كتابخانه مي‌توان از آن‌ها استفاده كرد. اين كتابخانه در برنامه‌هاي امانت بين‌كتابخانه‌اي اشتراك مساعي دارد. كاركنان كتابخانه ملي استراليا براي كمك به مراجعان و پاسخگويي به آنان، در تمام سالن‌هاي مطالعه حضور دارند.
فهرست رايانه‌اي همگاني (اُپك) و پايانه‌هاي همگاني ديسك‌هاي فشرده، يك مجموعه باز از منابع مرجع، قفسه‌هاي نمايش كتب و نشريات ادواري جديد و همچنين امكانات و وسايل تكثير در سالن مطالعه اصلي قرار دارند. ضمناً امكاناتي براي افرادي كه داراي معلوليت هستند در اين محل موجود است كه از آن جمله دستگاه ضبط‌صوت و رايانه‌هاي ويژه معلولاني را كه از صندلي چرخدار استفاده مي‌كنند مي‌توان برشمرد.
استفاده از تمام خدمات موجود در سالن مطالعه رايگان است، ولي ارائه برخي از خدمات و مواد توليدي مانند انتشارات كتابخانه ملي، اجاره فيلم و نوار ويديويي، كاوش‌هاي رايانه‌اي، تهيه مدرك، تكثير و تهيه عكس در قبال دريافت وجه صورت مي‌گيرد. به طور كلي، امكان مرور اجمالي مجموعه كتابخانه مقدور نيست. جزئيات مربوط به موجودي كتابخانه در فهرست رايانه‌اي همگاني كتابخانه در دسترس است و مراجعان مي‌توانند با پركردن برگه مشخصات كتاب درخواستي و تحويل آن به كاركنان كتابخانه، از آنان بخواهند مواد درخواستي را در اختيارشان بگذارند.
خدمات به كتابخانه‌ها: كتابخانه ملي استراليا به‌عنوان كتابخانه پيشرو، وظايف متعددي در قبال جامعه كتابخانه‌هاي آن كشور دارد. اين كتابخانه نقش كانون ملي كتابخانه‌هاي آن كشور را ايفا مي‌كند و طيف وسيعي از خدمات اشتراك منابع و خدمات رايانه‌اي را تدارك ديده و پشتيباني مي‌كند. كتابخانه ملي استراليا به دولت فدرال و همچنين ديگر كتابخانه‌ها در باره موضوعاتي كه بر شبكه كتابخانه‌هاي استراليا و خدمات آن‌ها اثر مي‌گذارند خدمات رايزني و مشورتي مي‌دهد.
● نمايشگاه ملي نقاشي چهره:
اين نمايشگاه در روز سي‌ام مارس ۱۹۹۴ رسماً گشايش يافت و كتابخانه ملي استراليا مسئوليت اداره و پيشبرد اين پروژه مهم و جالب را بر عهده دارد. «نمايشگاه ملي نقاشي چهره» از طريق برنامه نمايشگاهي خود، نمايشگاه‌هايي از مجموعه نقاشي‌هاي عمومي و خصوصي در سراسر استراليا برگزار مي‌كند.
● ديگر خدمات جنبي و امكانات:
تمام سالن‌هاي مطالعه و محل نمايشگاه‌ها براي افرادي كه از صندلي چرخدار استفاده مي‌كنند قابل دسترسي هستند. براي افرادي كه معلوليت دارند در محل‌هاي مناسب، تلفن و دستشويي تعبيه شده است. محل خاصي در پاركينگ براي افراد معلول در نظر گرفته شده كه مي‌توانند از همان محل مستقيماً به سالن كتابخانه وارد شوند. «مركز ديداركنندگان» كه ويژه ميهمانان و ديداركنندگان از كتابخانه ملي استراليا مي‌باشد علاوه بر اينكه اطلاعات كلي درباره كتابخانه در اختيار آنان مي‌گذارد، برنامه‌هايي درباره مجموعه‌ها و خدمات كتابخانه ارائه مي‌دهد.
«ماهنامه خبري كتابخانه ملي استراليا»[۱۰] در اين قسمت موجود است و به‌رايگان در اختيار افراد قرار مي‌گيرد. «سالن نمايشگاه» با برنامه‌هاي متنوع خود، جنبه‌هاي مختلف ميراث فرهنگي استراليا را به نمايش مي‌گذارد و فرصت مناسبي براي مشاهده مواد برجسته‌اي كه از مجموعه كتابخانه انتخاب شده‌اند پديد مي‌آورد.
«فروشگاه» كتابخانه ملي استراليا طيف وسيعي از رمان‌هاي استراليايي، شعر، تاريخ، زندگينامه، و كتب كودكان و همچنين كارت پستال، نوشت افزار، نوارهاي ويديويي و انواع بازي‌هاي معمايي و سرگرمي را عرضه مي‌دارد. برخي از امكانات و فضاهاي كتابخانه براي اجاره در اختيار عموم گذاشته مي‌شود. انتشارات كتابخانه ملي استراليا نيز در اين فروشگاه موجود است. شعار كتابخانه ملي استراليا اين است: خدمت به ملت، دسترسي به دنيا[۱۱].
● كاركنان:
كل كارمندان اين كتابخانه ۵۸۹ نفر است كه ۲۲۴ نفر آن متخصص و كارشناس هستند.
● مجموعه‌ها:
كتابخانه ملي استراليا مجموعه‌هاي وسيعي از كتب، نشريات ادواري، روزنامه‌ها، ريزنگاشت‌ها، نسخه‌هاي خطي، نقشه‌ها، آثار موسيقي، عكس‌ها، فيلم‌ها، نوارهاي ويديو و نوارهاي تاريخ شفاهي را در خود جاي داده است. دسترسي به بخش عظيمي از اين مجموعه از طريق سالن مطالعه اصلي امكان‌پذير است. سالن‌هاي مطالعه تخصصي مختلف، امكان دسترسي به ديگر مواد كتابخانه را فراهم مي‌آورند. اين كتابخانه ضمناً بزرگ‌ترين مجموعه كتب ناياب و كتب چاپي قبل از ۱۸۰۰ در استراليا را در اختيار دارد.
علاوه بر مواد مربوط به استراليا، كتابخانه ملي استراليا داراي مجموعه وسيعي از آثار خارجي است كه در آن تأكيد خاصي بر مواد مربوط به آسيا به چشم مي‌خورد. از آغاز پيدايش كتابخانه ملي استراليا، اين كتابخانه به گردآوري مواد انفرادي و مجموعه‌هاي مهم همت گمارده است كه مي‌توان از يادداشت‌هاي روزانه «جيمز كوك» با عنوان «تلاش»، و نسخه دستنوشت «ديويد ويليامسون» نام برد.
● مجموعه كتابخانه ملي استراليا تا سال ۲۰۰۲ به شرح زير مي‌باشد:
▪ پايان‌نامه‌ها و ميكروفيلم‌ها / ۳۸۶‚۵۴۲‚۲
▪ عكس / ۰۶۶‚۵۶۶
▪ پيايندها / ۷۴۱‚۱۸۲
▪ نقشه / ۵۹۸‚۵۶۳
▪ فيلم و ويديو كاست / ۹۹۳‚۱۴
▪ نسخه خطي / ۴۹۳‚۱۰
▪ رسانه‌هاي الكترونيكي / ۷۲۷
● همكاري‌هاي بين‌المللي:
كتابخانه ملي استراليا خدمات مختلفي در زمينه‌هاي مرجع، تحويل مدرك، و فهرستنويسي به شبكه كتابخانه‌هاي استراليا و همچنين به كتابخانه‌هاي خارج از كشور ارائه مي‌دهد. اين كتابخانه به تلاش خود براي برقراري ارتباط الكترونيكي با ديگر كتابخانه‌ها، مؤسسات و شبكه‌هاي خارج از كشور ادامه مي‌دهد. پيوندهاي فرهنگي و اقتصادي استراليا با منطقه آسيا و اقيانوسيه در همكاري‌هاي مشترك با كتابخانه‌هاي ملي كشورهاي اين منطقه انعكاس يافته است. كتابخانه ملي استراليا از طريق برنامه‌هاي بين‌المللي خود، كتابخانه‌هاي ملي در سراسر منطقه آسيا و اقيانوسيه را با ارائه آموزش، تجهيزات، و تهيه كتاب مساعدت مي‌كند.
از ديگر فعاليت‌هاي اساسي اين كتابخانه تأسيس «شبكه كتابشناسي استراليا» در سال ۱۹۸۱ بود. اين شبكه در واقع شبكه ملي استفاده مشترك از منابع است كه در آن حدود ۸ ميليون منبع وجود دارد و علاوه بر استفاده‌هاي فهرستنويسي، كتابخانه‌هاي سراسر كشور را براي استفاده مشترك از منابع يكديگر و امانت بين‌كتابخانه‌اي كمك مي‌كند. در سال ۱۹۹۱ بيش از ۱۱۰۰ كتابخانه از امكانات اين شبكه استفاده كرده‌اند.
كتابخانه ملي از سال۱۹۸۰ نقش عمده‌اي در هدايت و راهنمايي ديگر كتابخانه‌هاي استراليا به عهده داشته ا ست. در سال ۱۹۸۸ گردهمايي كتابداران استراليا را تشكيل داد كه در آن تصميماتي در باب خدمات كتابخانه‌اي و اطلاع‌رساني تا سال ۲۰۰۰ گرفته شد. در سال ۱۹۹۳ در كنفرانس «به‌سوي فدراسيون ۲۰۰۱»[۱۲] كه بر همين مبنا برنامه‌ريزي شده بود، دستور جلسه مشابهي براي گسترش و كنترل دستيابي به مجموعه استراليا تهيه شد[۱۳].
● اطلاعات تماس:
▪ +۶۱۶ ۲۶۲ ۱۴۱,۲۶۲ ۱۲۶۹ تلفن
▪ +۶۱۶ ۲۷۳ ۲۷۱۹ نمابر
▪ http://www.nla.gov.au/initiatives/index.htm۱ پايگاه وب
▪ docss@nla.gov.au پست الكترونيكي
National Library of Australia نشاني
Parkes Place,
Canberra
Act ۲۶۰۰
Australia
نما مجله الكترونيكي پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران
منبع:www.aftab.ir |
|
|
|