|
|
|
|
|
|
|
|
|
كتابخانه ملي چين |
كتابخانه ملي جمهوري خلق چين به‌خاطر منابع جامع و غني تحقيقي، انتشارات عمومي ارزشمند، و تاريخ طولاني‌اش شهرت دارد. اين كتابخانه در شمال پارك زيباي «بامبوي بنفش» در پكن قرار دارد و شعبه آن در خيابان ونجن در كنار درياچه پارك «بي‌هاي» واقع شده.
● تأسيس: ۱۹۰۹
● تاريخچه:
كتابخانه ملي جمهوري خلق چين به‌خاطر منابع جامع و غني تحقيقي، انتشارات عمومي ارزشمند، و تاريخ طولاني‌اش شهرت دارد. اين كتابخانه در شمال پارك زيباي «بامبوي بنفش» در پكن قرار دارد و شعبه آن در خيابان ونجن[۱] در كنار درياچه پارك «بي‌هاي»[۲] واقع شده. در ۲۴ آوريل سال ۱۹۰۹ كتابخانه مركزي پكن ساخته شد و بعد از انقلاب ۱۹۱۱، سرپرستي آن به وزارت آموزش و پرورش حكومت پكن واگذار شد و در ۲۷ اوت ۱۹۲۱ رسماً افتتاح گرديد.
اين كتابخانه به گردآوري نسخه‌هاي كتاب‌هاي ناشران داخل كشور پرداخت و خود را به‌عنوان كتابخانه ملي معرفي كرد. در ماه ژوئيه ۱۹۲۸، مجدداً به‌عنوان كتابخانه ملي بي‌پينگ[۳] نامگذاري شد. در ماه اوت ۱۹۲۹ با كتابخانه بي‌هاي (كه مؤسسه آموزش و فرهنگ چين به‌وجود آورده بود) به همكاري پرداخت، اما نام آن همچنان ثابت ماند. ساختمان كتابخانه در خيابان ونجن كه اينك شعبه كتابخانه ملي است بنا گرديد. در سال ۱۹۳۳، يعني هنگامي كه كتابخانه مركزي نان‌جينگ[۴] ساخته شد، اين دوكتابخانه ملي با هم به موجوديت خود ادامه دادند. افراد مشهور و شخصيت‌هاي فرهنگي، يكي پس از ديگري در هدايت و تثبيت كتابخانه نقش مؤثر داشتند. بعد از تأسيس جمهوري خلق چين، فقط كتابخانه ملي بي‌پينگ به نام كتابخانه ملي نامگذاري شد. اين كتابخانه زير نظر وزارت فرهنگ چين اداره مي‌شود.
● ساختمان:
همزمان با پيشرفت بنيان سوسياليسم، ساختمان كتابخانه در خيابان ونجن براي چندمين بار توسعه يافت، ولي هيچ گاه با نيازهاي روزافزون تطبيق نيافت.
در مارس ۱۹۷۵، بنا به پيشنهاد نخست وزير «چوئن لاي» شوراي ايالتي تصميم گرفت به سرعت دست به كار ساختماني شود كه به‌عنوان يك كتابخانه ملي، مناسب باشد. جشن آغاز عمليات ساختماني در ۲۳ سپتامبر ۱۹۸۳ برگزار گرديد، عمليات در ۱۸ نوامبر شروع شد و در اول ژوئيه ۱۹۸۷ پايان يافت.
كتابخانه جديد در حومه غربي پكن قرار گرفته و در زميني به مساحت ۵/۷ هكتار، با زيربناي ۰۰۰‚۱۴۰ مترمربع (۰۰۰‚۱۷۰ مترمربع با تمام طبقات) ساخته شده كه از لحاظ وسعت، پس از كتابخانه كنگره بزرگترين كتابخانه دنيا است و گنجايش پذيرش همزمان ۶۰۰۰ تا ۷۰۰۰ مراجعه‌كننده را دارد. كتابخانه سابق به‌عنوان شعبه‌اي از كتابخانه ملي كنوني فعاليت مي‌كند.
● بخش‌ها:
▪ كميته سفارش كتاب، مجلات و مواد
▪ بخش سفارش و فهرستنويسي كتاب‌هاي چيني
▪ بخش سفارش و فهرستنويسي كتاب‌هاي خارجي
▪ بخش خدمات مطالعه و امانت
▪ بخش روزنامه‌ها و مجلات
▪ بخش گردآوري ويژه كتاب‌هاي كمياب
▪ بخش تحقيق و مراجعه
▪ بخش توسعه خودكارسازي
▪ بخش فعاليت‌هاي دانشگاهي
▪ بخش تكثير اسناد
▪ بخش تحقيق در علم كتابداري
▪ شماره استاندارد بين‌المللي پيايندهاي چين
▪ خانه نشر كتابشناسي و اسناد
▪ مركز ملي ميكروفيلم چين براي منابع كتابخانه
▪ و نيز ديگر واحدهاي موظف مانند: دفتر مديران، بخش عملياتي، بخش مالي، بخش پرسنلي، بخش حراست، بخش خدمات عمومي، بخش مديريت ساختمان، بخش مديريت ماشين آلات و برق.
● فعاليت‌ها و خدمات:
▪ گردآوري و دريافت تمامي كتاب‌هاي منتشره در داخل چين، جمع‌آوري و حفظ و نگهداري نشريات داخلي و خارجي و‌آثار تاريخي با استفاده از فناوري جديد كه به اين ترتيب كتابخانه به مهمترين مركز نگهداري و امانت كتاب‌هاي داخلي چين تبديل شده است؛
▪ انتشار منابعي در زمينه علوم كتابداري و اطلاع‌رساني و در نتيجه تبديل كتابخانه به مركز اطلاعات عمومي درباره علوم كتابداري، راهنمايي كتابخانه‌هاي داخلي، و ايجاد هماهنگي در جامعه كتابداري چين؛
▪ تهيه و انتشار كتابشناسي‌ها، نمايه‌ها، فهرست‌هاي مشترك و فهرست كتب كتابخانه، تهيه كارت‌هاي استاندارد رده‌بندي براي كتاب‌ها به ترتيبي كه هم براي افراد و هم براي رايانه قابل خواندن است، و نيز ايفاي نقش يك سامانه بين‌المللي ذخيره اطلاعات در چين؛
▪ خدمات اشاعه اطلاعات گزيده؛
▪ انجام تحقيقات و استفاده از فنون نوين به‌منظور ايفاي نقش محوري و مركزي در توسعه روند مدرنيزه‌كردن كتابخانه‌ها، شبكه‌سازي و اجراي استانداردها، و ايفاي نقش به‌عنوان مركز اطلاع‌رساني در جامعه كتابداري چين؛
▪ ايفاي نقش فعال در فعاليت‌هاي سازمان يافته كتابداري و اطلاع‌رساني كه به‌وسيله مؤسسات بين‌المللي مربوط انجام مي‌گيرند؛
▪ فعاليت جدي در توسعه آموزش‌هاي ضمن خدمت و برگزاري نشست‌هاي مشترك كاركنان كتابخانه با كتابخانه‌هاي دانشگاهي و مهم كشورهاي ديگر؛
▪ انعقاد موافقت‌نامه‌هاي فرهنگي از طرف دولت به‌منظور مبادله منابع و همكاري با تمامي كتابخانه‌ها و مؤسسات فرهنگي در سطح جهان.
● كاركنان:
تعداد كارمندان اين كتابخانه بيش از ۱۶۸۹ نفر است كه ۱۱۵۹ نفر آنان متخصص هستند.
● مجموعه‌ها:
در حال حاضر (سال ۲۰۰۲) كل مجموعه آن بالغ بر ۰۰۰‚۱۱۰‚۲۳ جلد است كه كتب قديم و جديد و ديگر مواد و منابع اطلاعاتي را دربرمي‌گيرد و به زبان‌هاي گوناگون (زبان‌هاي بيش از ۲۰ اقليت ملي) نوشته شده و حاوي صدها هزار كتاب ناياب است. آمارمجموعه اين كتابخانه در سال ۲۰۰۲ بدين قرار است:
▪ مجموعه‌هاي به زبان چيني ۰۰۰‚۰۰۰‚۱۰ عنوان،
▪ مجموعه‌هاي به زبان خارجي ۰۰۰‚۳۶۰‚۹ عنوان،
▪ ميكروفيلم و ميكروفيش ۰۰۰‚۱۶۰‚۱ فقره،
▪ مواد ديداري و شنيداري ۰۰۰‚۷۰ فقره،
▪ انتشارات الكترونيكي ۰۰۰‚۸ فقره.
قدمت مجموعه كتابخانه ملي چين به ۷۰۰ سال قبل بازمي‌گردد، زيرا وارث آثار بازمانده از سلسله‌هاي سونگسا، يوان، مينگ و كينگ است. مجموعه‌هاي كتابخانه بزرگ دولت، آكادمي سلطنتي، و مدرسه جنوبي كالج سلطنتي خاندان كينگ، پس از تأسيس كتابخانه ملي در سال ۱۹۱۰ به اين كتابخانه انتقال يافت.
كم‌كم كتابخانه نسخه‌هاي گرانبهاي چوبي (كه بر روي چوب حك شده بود)، حكاكي‌هاي روي استخوان يا لاك لاك‌پشت، دستخط‌هاي دوره‌هاي امپراتوري، و نسخه‌هاي خطي (مانند مجموعه كامل چهار مقوله ادبيات)، و نيز نسخه‌هاي خطي غارهاي وان هوانگ را به مجموعه خود اضافه كرد. در بين اين مجموعه، نمونه‌هاي كتب كمياب عبارت‌اند از: دستنوشت‌‌هاي بودايي كه به سال ۴۵۸ ميلادي برمي‌گردد، يا مجموعه‌هاي سلاطين سلسله‌هاي مختلف كه قدمت آن به سال‌هاي ۱۷۳۶ تا ۱۷۹۵ مي‌رسد. همچنين در اين كتابخانه مي‌توان به ۰۰۰‚۲۸۰ جلد از كتيبه‌هاي دستنوشت كتب مقدس (مربوط به سال‌هاي ۶۱۸ تا ۹۰۸) و نيز ۰۰۰‚۲۵۰ مورد دستنوشته روي استخوان و پوست (مربوط به قرون ۱۱ تا ۱۶ قبل از ميلاد مسيح) اشاره كرد.
در سال ۱۹۵۴، كتابخانه ملي چين مجموعه ويژه‌اي از نسخه‌هاي خطي ترتيب داد و از آن پس به جمع‌آوري نسخه‌هاي خطي نويسندگان مشهور و تحصيلكردگان چيني و نويسندگان امريكايي پرداخت.
اين كتابخانه، مقالات و رساله‌هاي دكتري و نشريات سازمان ملل و مؤسسات تابعه آن و همچنين مجموعه قابل توجهي از انتشارات كشورهاي ديگر را كه ابعاد مختلف پيشرفت‌هاي سياسي، اقتصادي، علمي و فني كشورهاي جهان را مي‌نمايانند، جمع‌آوري مي‌كند و از اين طريق مواد لازم براي تحقيق بر روي كشورهاي خارجي در اين كتابخانه فراهم است. اين كتابخانه انتشارات كشورهاي ديگر را نيز كه به ۱۱۵ زبان است (و عمدتاً زبان‌هاي انگليسي، روسي، ژاپني، فرانسوي و آلماني در آن‌ها تقدم دارند) جمع‌آوري مي‌كند.
از زمان تأسيس، كتابخانه با فعاليت در جمع‌آوري، آماده‌سازي، ذخيره و كامل‌سازي مجموعه كتاب‌ها، توانسته است نظامي را با خصايص چيني به‌وجود آورد (هم اكنون اين كتابخانه از يك سالن براي نسخه‌هاي حفاظت‌شده، و يك سالن اصلي و ۲۹ سالن كمكي تشكيل شده است). نظام كتابخانه نه‌تنها تأكيد بر جمع‌آوري دارد، بلكه به گردش اسناد نيز بهاي لازم را مي‌دهد.
هم‌اكنون تلاش كتابخانه بر اين است كه كتاب‌ها را در مجموعه‌هاي ميكروفرم و انواع شكل‌هاي ماشين‌خوان نگهداري كند. غير از مجموعه‌هايي كه كتابخانه در هنگام تأسيس، مالك آن‌ها بوده، مجموعه‌هاي كتابخانه عمدتاً از راه‌هاي زير گسترش مي‌يابند:
▪ نسخه‌هاي اضافي كه توسط ناشران داخلي فرستاده مي‌شوند،
▪ انتخاب و خريد انتشارات داخلي، قديم و جديد،
▪ اهدا و اختصاص كتاب توسط مؤسسات و افراد،
▪ انتخاب و سفارش از كشورهاي ديگر،
▪ مبادلات بين‌المللي كتاب و نشريات،
▪ نسخه‌برداري و عكسبرداري از نشريات.
● ورودي‌ها:
كتاب، نشريه، نسخه خطي، نقشه، فيلم، ميكروفيلم، نت‌هاي موسيقي، اسناد دولتي، كتاب‌هاي كمياب، پايان‌نامه.
● انتشارات:
كتابخانه ملي چين داراي يك سازمان انتشارات آكادميك ـ مركز انتشار اسناد و كتابشناسي است و عمدتاً اسناد ارزشمندي را منتشر مي‌كند. تعداد اين انتشارات هفتاد تا هشتاد عنوان در سال است.
● نشريات ادواري كه به‌وسيله كتابخانه منتشر مي‌شوند عبارت‌اند از:
▪ دكومانتاسيون (فصلنامه)،
▪ بولتن كتابخانه ملي چين (فصلنامه)،
▪ كتابشناسي ملي چين،
▪ بولتن كتاب‌هاي تازه به زبان‌هاي خارجي.[۵]
● اطلاعات تماس:
▪ +۸۶۱ ۸۴۱ ۹۲۹۰ تلفن
▪ +۸۶۱ ۸۴۱ ۹۲۷۱ نمابر
National Library Of China نشاني
۳۹ Baishiqiao Road,
Beijing ۱۰۰۰۸۱
Peoples Republic of China
نما مجله الكترونيكي پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران
منبع:www.aftab.ir |
|
|
|