|
|
|
|
|
|
|
|
|
كتابخانه ملي مالزي |
نخستين نشانه‌اي كه مي‌تواند دال بر تأييد تأسيس كتابخانه ملي باشد در سال ۱۹۵۹ از سوي نخست‌وزير وقت ابراز شد. چهار سال بعد در نوامبر ۱۹۶۳، نخست‌وزير از رئيس آرشيو ملي خواست تا درباره ايجاد كتابخانه ملي مالزي در كوالالامپور مطالعه كند و گزارشي ارائه دهد
● تأسيس: ۱۹۷۱
● تاريخچه:
توسعه كتابخانه‌هاي مالزي عمدتاً پس از كسب استقلال مالزي به وقوع پيوست. در سال ۱۹۵۶ گروه دوستداران كتابخانه در مالزي (نياي انجمن كنوني كتابداران مالزي) نامه‌اي در باب خدمات كتابخانه‌هاي عمومي به دولت مالزي تسليم كردند. در اين نامه گرچه اشاره‌اي مستقيم به كتابخانه ملي نشده بود، ولي پيشنهاد تشكيل هيئت ملي كتابخانه‌ها كه نقش توسعه خدمات كتابخانه‌هاي عمومي را در مقياس ملي ايفا مي‌كرد آمده بود و توصيه‌هايي نظير تهيه فهرستگان، كتابشناسي ملي، و وظايفي كه عمدتاً براي كتابخانه‌هاي ملي قابل طرح است، مشهود بود. اين نامه، البته چندان مورد عنايت حكومت وقت قرار نگرفت.
نخستين نشانه‌اي كه مي‌تواند دال بر تأييد تأسيس كتابخانه ملي باشد در سال ۱۹۵۹ از سوي نخست‌وزير وقت ابراز شد. چهار سال بعد در نوامبر ۱۹۶۳، نخست‌وزير از رئيس آرشيو ملي خواست تا درباره ايجاد كتابخانه ملي مالزي در كوالالامپور مطالعه كند و گزارشي ارائه دهد. به دنبال ارائه گزارش، دولت در سال ۱۹۶۶ دستور ايجاد كميته كتابخانه ملي را صادر كرد. به‌عنوان نخستين گام، در سال ۱۹۶۶ واحد جديدي با عنوان «واحد خدمات كتابخانه ملي» در آرشيو ملي مالزي ايجاد گرديد و كتابدار با تجربه‌اي به مديريت آن واحد گمارده شد.
وظيفه اصلي اين واحد اجراي قانون ۱۹۶۶ مربوط به واسپاري كتاب، حفظ مواد و منابع، و تهيه و نشر كتابشناسي ملي بود و به دنبال پيشنهادي از سوي كميته كتابخانه ملي، از ساختار تشكيلاتي آرشيو ملي جدا گرديد. ولي هر دو مركز زير نظر مديريت واحدي اداره مي‌شد، تا اينكه در سال ۱۹۷۲ بنا به توصيه يونسكو، قانوني از مجلس مالزي گذشت كه به‌موجب آن، كتابخانه ملي به‌عنوان مؤسسه‌اي مستقل به تصويب رسيد و رسماً در اول سپتامبر ۱۹۷۲ استقلال يافت. از سال ۱۹۷۷ از لحاظ نيروي انساني، تجهيزات، و مجموعه رشدي چشمگير يافت و يك سال بعد در ۱۹۷۸، فكر ايجاد بنايي جديد براي كتابخانه ملي نضج گرفت.[۱]
● ساختمان:
در سال ۱۹۷۸ دولت مالزي زميني به وسعت ۲/۲ هكتار را براي ايجاد كتابخانه ملي جديد اختصاص داد و گروهي معمار و مهندس را مأمور انجام كار كرد و سرانجام كتابخانه ملي در سال ۱۹۹۲ به اتمام رسيد. طرح ساختمان كتابخانه برگرفته از طرح كلاه سنتي مالزيايي‌ها است كه نماد غرور و افتخار مردم مالزي و همچنين نشانه پيروزي‌هاي معنوي است.
سه بام ساختمان كه با يكديگر اختلاف سطح دارند برحول يك نورگير مياني قرار گرفته‌اند و نشانه وحدت ملي و همچنين نماد اهداف سه‌گانه كتابخانه ملي هستند. رنگ آبي نماي بيروني شيرواني‌هاي كتابخانه كه به نقش‌هاي برگرفته از پوشاك سنتي مالزي مزين است، نماد ميراث فرهنگي است.
زيربناي مفيد كتابخانه ۰۳۷‚۲۲ مترمربع است كه جمعاً در هفت طبقه تقسيم شده. ساختمان به گونه‌اي طراحي شده كه نهايت استفاده از فضاهاي مختلف صورت گيرد و در ضمن قابل گسترش باشد. رفاه استفاده‌كنندگان در يكايك طبقات مدنظر بوده و ورود و خروج معلولان و استفاده آنان از محل نيز پيش‌بيني شده است. در حال حاضر محل نشستن براي۱۰۰۰ استفاده‌كننده بزرگسال، ۱۰۰ استفاده‌كننده كودك و نوجوان، و ۴۰۰ كارمند پيش‌بيني شده و گنجايش بيش از يك ميليون كتاب (با قابليت گسترش) در نظر گرفته شده و داراي تالار كنفرانسي با گنجايش ۳۶۷ صندولي و تجهيزات صوتي و تصويري مناسب مي‌باشد. ضمناً علاوه بر رستوان و تريا، باشگاهي نيز در زيرزمين ساخته شده كه استفاده‌كنندگان مي‌توانند براي رفع خستگي از امكانات ورزشي و بدنسازي آن استفاده كنند.
● فعاليت‌ها و خدمات:
▪ آنچه قانون براي كتابخانه ملي مالزي تعريف كرده، در سه مقوله مشخص چنين بيان شده‌اند:
▪ دسترس‌پذيرساختن مجموعه‌اي ملي از مواد كتابخانه‌اي براي استفاده نسل‌هاي حال و آينده؛
▪ تسهيل در دستيابي همگان به منابع كتابخانه‌اي داخل و خارج كشور؛
▪ برعهده‌داشتن راهبردي كليه مسائل مربوط به كتابخانه‌ها در سراسر كشور.
با عنايت به مقولات سه‌گانه مورد اشاره، كتابخانه ملي به فعاليت‌هاي زير مشغول است:
▪ ارائه خدمات اسنادي به اشخاص حقيقي و حقوقي؛
▪ برقراري روابط بين‌المللي براي تسهيل در دستيابي به اطلاعات؛
▪ نگهداري مواد و منابع و مراقبت از آن‌ها به‌عنوان ميراث علمي و فرهنگي كشور؛
▪ ارائه خدمات مشاوره‌اي در زمينه‌هاي تخصصي؛
▪ تحقيق و توسعه در زمينه‌هاي گوناگون اطلاع‌رساني؛
▪ تدوين استانداردهاي مرتبط و ارائه خدمات استانداردسازي؛
▪ انجام امور فهرست پيش از انتشار از طريق ارتباط با ناشران؛
▪ انتشار فهرست‌ها، راهنماها و ديگر متون مرتبط با اهداف و وظايف.
● كتابخانه ملي مالزي ديگر از برگه‌دان استفاده نمي‌كند و همه مواد و منابع خود را به صورت پايگاه‌هاي اطلاعاتي متعدد درآورده است كه ازجمله مي‌توان به موارد زير اشاره داشت:
▪ پايگاه تك‌نگاشت‌ها؛
▪ پايگاه فهرست مقالات مجلات مالزي؛
▪ پايگاه روزنامه‌هاي مالزي؛
▪ پايگاه مقالات كنفرانس‌هاي مالزي؛
▪ پايگاه سي‌دي‌رام‌هاي نشريات فراهم‌آوري‌شده.
كتابخانه ملي مالزي علاوه بر وظايف تعريف‌شده كتابخانه ملي، همانند كتابخانه‌هاي عمومي نيز به ارائه خدمات مي‌پردازد و دريافت پنج نسخه به‌موجب قانون واسپاري سبب شده كه كتاب‌ها حتي به خارج از كتابخانه امانت داده شوند.
شرايط عضويت بسيار ساده است و حتي خارجياني كه براي چند روز در مالزي اقامت دارند، مي‌توانند با ارائه اطلاعات گذرنامه خود و تكميل فرم مربوط، از خدمات كتابخانه ملي بهره‌مند شوند. وجود ميزهاي انفرادي خاص و پايانه‌هاي متعدد سبب شده كه استفاده از مواد سمعي و بصري در محل كتابخانه به سهولت انجام شود. خدمات پيوسته «ديالوگ» از طريق كتابخانه صورت مي‌گيرد و به دليل اتصال كتابخانه به اينترنت، استفاده‌كنندگان مي‌توانند به اطلاعاتي به وسعت اعضاي شبكه دست يابند.
دريافت‌كننده عمده سي‌دي‌رام در مالزي كتابخانه ملي است و به همين دليل شبكه‌اي به نام «سي‌دي‌نت» پديد آورده كه در حال حاضر ۲۲ سي‌دي‌رام را همزمان در ۱۵ ايستگاه مي‌توان مورد استفاده قرار داد. وظايفي كه براي كتابخانه ملي مالزي تعريف شده سبب گرديده است كه اين كتابخانه بر كليه فعاليت‌هاي كتابخانه‌اي و اطلاع‌رساني كشور اشراف و نظارت داشته باشد. بنابراين بر ۳ شعبه، ۴ كتابخانه سيار، ۹۸ ايستگاه كتابخانه سيار، ۳۵۱ كتابخانه عمومي، ۵۶ واحد استاني، ۱۹۸ واحد روستايي، ۸۵ كتابخانه دانشگاهي (شامل ۹ كتابخانه مركزي)، ۳۲۹ كتابخانه تخصصي، ۱۴۷۰ كتابخانه دبيرستاني و ۶۹۶۵ كتابخانه دبستاني نظارت مي‌كند و هماهنگي فعاليت‌ها و خدمات آن‌ها را برعهده دارد.
تدوين و شناساندن «مالمارك»[۲] كه از ۱۹۷۸ آغاز شد و هدايت و مديريت آن با كتابخانه ملي است، سبب شده كه كتابخانه‌ها از انضباط و نظمي تعريف‌شده برخوردار باشند. علاوه بر ارائه خدمات از طريق اينترنت، هم‌اكنون شبكه‌اي متشكل از ۴۳ كتابخانه به صورت پيوسته در مالزي فعال است كه طراح و هدايت‌كننده آن كتابخانه ملي است.
● كاركنان:
كتابخانه ملي داراي ۲۴۷ كارمند است كه ۸۲ نفر از آن‌ها متخصص رشته كتابداري و اطلاع‌رساني هستند.
● مجموعه‌ها:
مجموعه كتابخانه در سال ۲۰۰۲ بالغ بر ۵۳۲‚۷۲۵‚۱ فقره و شامل مواد كتابي و غير كتابي به شرح زير است:
▪ مواد كتابي (شامل كتاب، نشريه، نقشه، پوستر و جز آن) ۱۶۴‚۶۲۹‚۱ فقره؛
▪ مواد سمعي و بصري (شامل ميكروفيش، ميكروفيلم، عكس،نوار صوتي، نوار ويديويي، كيت‌هاي چندرسانه اي، فيلم استريپ، فيلم، صفحه، اسلايد و جز آن) ۳۶۸‚۹۶ فقره؛
▪ نسخه خطي (عمدتاً به خط حاوي) ۲۰۰۰ نسخه.
گرچه قانون واسپاري از ۱۹۶۶ وجود داشته، ولي از سال ۱۹۸۶ قانون جديد واسپاري به مرحله اجرا درآمده كه بر اساس آن، از مواد كتابي پنج نسخه و از مواد غيركتابي دو نسخه بايد به كتابخانه ملي واگذار شود.
● ورودي‌ها:
كتاب، نشريه، نسخه خطي، نقشه، ميكروفرم، فيلم، مواد صوتي، كتاب كمياب، اسلايد، عكس، نوار ويديويي، پوستر.
● انتشارات:
▪ آنچه كتابخانه ملي مالزي در حال حاضر منتشر كرده يا مي‌كند، احتمالاً به قرار زير است:
▪ كتابشناسي ملي؛ فهرست مقالات مجلات؛ فهرست مقالات گردهمايي‌ها؛ فهرست مقالات روزنامه‌ها؛ فهرست نسخه‌هاي خطي؛ فهرست سرعنوان‌هاي موضوعي؛ راهنماي پايگاه‌هاي اطلاعاتي؛ راهنماي آوانگاري به لاتين؛ فهرست متون اسلامي؛ فهرست متون مرتبط با آسيا و اقيانوسيه.[۳]
● اطلاعات تماس:
▪ تلفن (۶۰۳) ۲۶۸۷۱۷۰۰
▪ نمابر (۶۰۳) ۲۶۹۲۷۰۸۲
▪ پايگاه وب http://www.pnm.my
▪ پست الكترونيكي pnmweb@wwwl.pnm.my
▪ نشاني
National Library of Malaysia
۲۳۲,jalan Tun Razak
۵۰۵۷۲ Kuala Lumpur,
Malaysia
نما مجله الكترونيكي پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران
منبع:www.aftab.ir |
|
|
|