|
|
|
|
|
|
|
|
|
كتابخانه بريتانيا |
كتابخانه بريتانيا سومين كتابخانه بزرگ دنيا شناخته شده است. هدف كتابخانه بريتانيا پشتيباني از مطالعه، پژوهش و ابداع است. كتابخانه ملي بريتانيا با تركيب نقشي كه در حفظ ميراث فرهنگي ايفا مي‌كند با حمايت مستمر از علم، تجارت و صنعت، نگهدارنده حافظه فرهنگي ملت، و يك منبع اطلاعاتي اساسي براي استفاده‌كنندگان كنوني است.
● تأسيس: جولاي ۱۹۷۳
● تاريخچه:
تأسيس كتابخانه ملي انگلستان (كتابخانه بريتانيا) حاصل ادغام مجموعه‌هاي چند كتابخانه بزرگ[۲] است كه از طريق اهدا، وقف، خريداري و مصادره، فراهم آمده بود. بعد از كتابخانه كنگره امريكا و كتابخانه ملي فرانسه، كتابخانه بريتانيا سومين كتابخانه بزرگ دنيا شناخته شده است. هدف كتابخانه بريتانيا پشتيباني از مطالعه، پژوهش و ابداع است. كتابخانه ملي بريتانيا با تركيب نقشي كه در حفظ ميراث فرهنگي ايفا مي‌كند با حمايت مستمر از علم، تجارت و صنعت، نگهدارنده حافظه فرهنگي ملت، و يك منبع اطلاعاتي اساسي براي استفاده‌كنندگان كنوني است.
● بخش‌ها:
▪ كتابخانه ملي در هنگام گشايش با بخش‌هاي زير شروع به كار كرد:
ـ بخش‌هاي كتابخانه‌اي «موزه بريتانيا» كه در سال ۱۷۵۳ تأسيس شد و بيشترين توسعه آن بعد از تعيين «آنتونيو پانيتسي»[۳] به‌عنوان مسئول كتب چاپي در سال ۱۸۳۷ بود. «قانون حق چاپ» (سال ۱۸۴۲) مقرر ساخت كه تمامي انتشارات بريتانيا در اين كتابخانه به وديعه سپرده شود؛
▪ كتابخانه «دفتر ثبت نوآوري‌ها» (تأسيس ۱۸۸۵) كه در سال ۱۹۶۶ بخشي از موزه بريتانيا شد؛
▪ «كتابخانه ملي مركزي» (تأسيس ۱۹۳۰ به‌عنوان جانشين «كتابخانه مركزي دانشجويان»)؛
▪ «كتابخانه ملي بريتانيا» (تأسيس ۱۹۵۰)؛
▪ «كتابخانه اماني ملي علوم و فناوري»؛
▪ «دفتر اطلاع‌رساني علمي و فني».
● بخش‌هايي كه بعدها به كتابخانه بريتانيا اضافه شدند عبارت‌اند از:
▪ كتابخانه و پيشينه‌هاي دفتر هند (۱۹۸۲)؛
▪ مؤسسه مضبوطات صوتي بريتانيا- آرشيو ملي صدا (از ۱۹۸۳)؛
▪ كتابخانه انجمن كتابخانه‌ها (۱۹۸۸).
ساختار مديريتي و تشكيلات دروني كتابخانه بريتانيا از آغاز تا كنون تغييرات زيادي كرده است. امروز اين كتابخانه در دو مركز اصلي خود در لندن و بوستون‌اسپا (يوركشاير)[۴] فعاليت مي‌كند. ساختمان جديد كتابخانه در سن‌پانكراس[۵] (لندن) در نوامبر ۱۹۹۷ براي اولين بار به روي عموم گشوده شد.
● فعاليت‌ها و خدمات:
قانون كتابخانه بريتانيا فعاليت كتابخانه را معين مي‌سازد. امروز مجموعه وسيع خدمات كتابخانه بريتانيا كه مبتني بر مجموعه‌هاي چشمگير آن با بيش از ۱۵۰ ميليون اثر مي‌باشد، شامل موارد زير است:
▪ خدمات جستجو و سالن مطالعه بين‌المللي؛
▪ معتبرترين و پراستفاده‌ترين خدمات تأمين مدرك در جهان براي پروانه‌هاي ثبت نوآوري، مقالات مجلات تخصصي، تصاوير، گزارش‌ها، مقالات كنفرانس‌ها، و ديگر اقلام مهم؛
▪ خدمات اطلاعاتي تخصصي در حوزه‌هاي موضوعي مهم؛
▪ خدمات ضروري براي جامعه كتابداري و اطلاع‌رساني (از جمله تأمين ركوردهاي فهرست از طريق خدمات كتابشناسي ملي)؛
▪ امكانات جالب توجه (شامل برگزاري نمايشگاه، انتشارات، آموزش، و رويدادهاي مختلف) براي جامعه‌اي وسيع‌تر.
نيازهاي مالي كتابخانه بريتانيا از طريق كمك‌هاي «اداره فرهنگ، رسانه و ورزش» تأمين مي‌شود. اين كمك‌ها، رايگان‌بودن دسترسي به سالن‌هاي مطالعه و خدمات اوليه جستجو را امكان‌پذير ساخته است (در صورتي كه ديگر خدمات، بر مبناي بازگشت سرمايه يا سودآوري ارائه مي‌شوند). در نتيجه كتابخانه بريتانيا در مقايسه با ديگر كتابخانه‌هاي ملي، در‌صد بيشتري از عايدات سالانه خود را از اين راه به‌دست مي‌آورد.
كتابخانه بريتانيا اهداف راهبردي خود براي سال ۲۰۰۰ را در سال ۱۹۹۳ منتشر ساخت. در سال ۱۹۹۸ آن اهداف را مورد تجديدنظر قرار داد و در پي كسب نظرات ديگران درباره دامنه خدمات و مجموعه خود در سايه كاهش سرمايه كنوني و آينده بود. نظراتي كه كتابخانه از اين طريق به‌دست آورد، اكنون آن را در ترسيم يك چارچوب راهبردي جديد ياري مي‌كند. كتابخانه براي كمك به استفاده بهتر مردم از اطلاعات و منابع متنوع خود برنامه‌هاي مختلفي (ازجمله برگزاري نمايشگاه‌ها، دوره‌هاي آموزشي و رويدادهاي مختلف) را تدارك مي‌بيند و همچنين سياهه جامعي از كتاب‌ها، مجلات تخصصي، كتابشناسي ملي و محصولات الكترونيكي را نيز منتشر مي‌سازد.
خدمات اطلاعاتي پيوسته:
▪ «فهرست دسترسي عمومي پيوسته» كتابخانه ملي بريتانيا (اُپُك)
▪ «دسترسي آسان به پايگاه‌هاي اطلاعاتي كتابخانه بريتانيا» (بلِيز)[۶]
● مجموعه‌ها:
كتابخانه طبق «قانون كتابخانه بريتانيا» مسئوليت گردآوري و نگهداري يك نسخه از تمامي آثار چاپي منتشر شده در بريتانيا را بر عهده دارد. اين منابع به‌دست‌آمده از طريق واسپاري قانوني، شالوده مجموعه‌هايي را به‌وجود مي‌آورد كه با خريدهاي بين‌المللي، جذب منابع ميراثي، و مبادله مواد در تمامي اشكال و زبان‌ها و حوزه‌هاي موضوعي، تكميل مي‌شود. از آنجا كه دغدغه‌هاي مالي، كتابخانه را به‌سوي «سياست تك‌مجموعه‌اي» رهنمون مي‌سازد، مجموعه‌هاي آن در لندن و بوستون‌اسپا به‌طور فزاينده‌اي از خدمات تأمين مدرك و نيز استفاده مرجع پشتيباني مي‌كنند.
● در مارس ۲۰۰۲ مجموعه‌هاي لندن حاوي منابع زير بود:
▪ اوراق موسيقي / ۸۸۵‚۵۸۳‚۱
▪ تك‌نگاشت / ۰۰۰‚۷۶۷‚۹
▪ روزنامه / ۹۷۲‚۵۴
▪ ديسك‌هاي صوتي / ۶۲۵‚۲۰۹‚۱
▪ نسخه‌هاي خطي (تك‌جلدي و دوره‌اي) / ۱۴۸‚۳۱۰
▪ نوارهاي صوتي /۹۰۱‚۲۰۵
▪ پيشينه‌هاي دفتر هند / ۰۰۰‚۲۶۰
▪ فيلم ويديويي / ۰۷۷‚۲۲
▪ منابع تمبر / ۵۰۸‚۱۹۱‚۸
▪ عكس / ۰۸۶‚۲۱۲
▪ منابع جغرافيايي / ۴۷۱‚۲۶۵‚۴
▪ شرح اختراع / ۳۷۰‚۵۹۱‚۴۹
كل مجموعه لندن حاوي ۰۰۰‚۰۰۰‚۱۵۰ مورد به بيش از ۴۰۰ زبان است و اين ميزان در حال افزايش (در حدود ۰۰۰‚۰۰۰‚۳ در سال) است.
● شرايط و نحوه دسترسي:
كتابخانه بريتانيا به خوانندگان لندن و بوستون‌اسپا در محل، و به استفاده‌كنندگان سراسر جهان در خارج از محل، خدمات مي‌دهد. دسترسي به تمامي سالن‌هاي مطالعه رايگان است. براي استفاده از سالن‌هاي مطالعه در سن پانكراس گواهي لازم است و گواهي براي كساني صادر مي‌شود كه در حال تحقيق هستند و نياز دارند منابعي از مجموعه‌هاي كتابخانه را كه در جاي ديگر يافت نمي‌شوند، از نزديك مشاهده كنند.
مجموعه‌اي از خطوط تلفني براي پرسش رايگان و نيز «خدمات تحويل مدرك» و «اطلاعات با دريافت هزينه» براي كاربران در خانه يا محل كار و بدون نياز به مراجعه شخصي وجود دارد.
● اطلاعات تماس:
▪ +۴۱۷۱۴۲۷۰۰۰ تلفن
▪ +۴۱۷۱۴۱۲۷۳۴۰ نمابر
▪ http://www.bl.uk/ پايگاه وب
▪ نشاني
The Britsh Library
۹۶ Euston Road
St. Pancras
London, NW/۲DB
UNITED KINGDOM
نما مجله الكترونيكي پژوهشگاه اطلاعات و مدارك علمي ايران
منبع:www.aftab.ir |
|
|
|