|
|
|
|
|
|
|
|
|
به كودكانمان «كتاب خواندن» را بياموزيم ( قسمت اول) -ترجمهِ سيروس حِدوَت و سيدعلي اكبر مرعشي |
خواندن هم سرگرمي است و هم كاري مهم و اساسي؛ انس با كتاب را بايد از كودكي در افراد به وجود آورد تا كتابخواني بخشي طبيعي از زندگي روزانه فرد شود. كودكان با ياري بزرگترها، راه رفتن، حرف زدن و انجام ساير كارها را مي آموزند. آنها از ما الگو مي گيرند و عقايد، ارزش ها و اطلاعات را به دست مي آورند و عادت ها در آنان شكل مي گيرد.
تشويق بچه‌ها به خواندن
خواندن بايد با سرگرمي و خوشي همراه باشد؛ بيشتر كودكاني كه به مدرسه مي روند راهكارهاي خواندن را مي آموزند. اگر كودكان از خواندن همراه با سرگرمي خوششان بيايد و براي كتابخواني اشتياق نشان دهند، براي كسب مهارت هاي خواندن مجهزترند.
به هر حال خواندن تنها يك مهارت نيست بلكه حادثه اي بزرگ است. شما بايد در جستجوي راه هايي باشيد كه خواندن را با شعف و خوشي مرتبط كند، زيرا كودكان به طور طبيعي دوست دارند بازي كنند و سرگرمي داشته باشند، بدون اين كه خسته شوند. بچه ها هرقدر بيشتر بخوانند و از خواندن بيشتر لذت ببرند، مهارت هاي بيشتري كسب مي كنند. به عنوان مشوق كودك، از فشار و سرخوردگي اي كه تأكيد بيش از حد بر خودِ مهارت به وجود مي آورد بپرهيزيد.
- با صداي بلند بخوانيد؛ اين كار را از وقتي كه بچه‌ها در سنين طفوليت هستند آغاز كنيد و هيچ گاه آن را ترك نكنيد. صرف نظر از اين كه بلند خواندن به توانايي كودك در خواندن كمك مي كند، اين شيوه تجربه اي گرانسنگ است كه خواننده و شنونده را به هم نزديك مي كند.
- پيوسته مقدار زيادي مواد خواندني در دسترس داشته باشيد؛ كتاب، مجله و روزنامه همگي از لوازم مهم هر خانه اند كه ما را به خواندن دعوت مي كنند. مهم نيست كه كتاب را بخريد يا از كتابخانه امانت بگيريد؛ كتاب ها نو باشند يا كهنه و دست دوم؛ مهم اين است كه در فضاي زندگي تان مواد خواندني وجود داشته باشد تا كودكان آنها را ببينند، لمس كنند و بخوانند.
- اجازه دهيد كودكان خواندنِ شما را ببينند؛ چه بسا پدران و مادراني كه بعد از به خواب رفتن فرزندان، خود را با خواندن كتاب يا مجله سرگرم مي كنند و هرگز توجه ندارند كه در اثر اين كار حتي كودكان نمي دانند كه مادر و پدرشان كتابخوان هاي مشتاقي هستند. بچه‌ها وقتي كتاب هاي باز را در اطرافشان مي بينند، يا از زبان شما مي شنوند كه عبارتي جالب يا مقاله اي از روزنامه را با صداي بلند مي خوانيد، يا اين كه مي بينند سر در كتابي خوب فرو برده‌ايد از شما سرمشق مي گيرند.
- به طور مرتب به كتابخانه برويد؛ كتابخانه، كتاب هايي با موضوع هاي متنوع و ارزشمند دارد كه به زحمت مي توان نسخه‌هايي از آنها را در خانه پيدا كرد. از اين لحاظ نوجوانان مي توانند به طور جسته و گريخته مروري بر مجله‌ها و كتاب ها بكنند و از ايده‌هاي برگرفته از اين مطالعات براي خود نمونه سازي كنند. اگر مسئول كتابخانه موافقت كرد اجازه دهيد كودك شما عضو كتابخانه شود و كارت عضويت داشته باشد. فرصت هايي در اختيار كودكان بگذاريد تا از كارت عضويت خودشان استفاده كنند.
- اجازه دهيد كودكان بدانند كه شما براي خواندن ارزش قائليد؛ اگر كودكان ببينند كه شما از كتابخانه كتاب امانت مي گيريد، كتاب مي خريد يا به كسي كتاب هديه مي دهيد يا انتظار داريد ديگران به شما كتاب هديه كنند، به زودي متوجه مي شوند كه براي خواندن ارزش قائليد.
- سرگرمي هاي خواندن را با هيجان همراه كنيد؛ اشتياق و تخيل نوجوانان ممكن است خيلي زود از بين برود. با نامگذاري يك بازي يا حادثه، هيجان تازه‌اي براي خواندن به وجود آوريد.
- به كودكان حق انتخاب بدهيد؛ دير يا زود متوجه مي شويد فرزندتان جذب چيزهايي شده كه به آن هله‌هولهِ ذهني مي گوييم. هوس نكنيد كودك را به خواندن كتاب هايي نظير«جنگ و صلح» واداريد. در عوض او را با كتاب هايي كه به وي مي دهيد و برايش بلند مي خوانيد و با توصيه هاي هر كتاب به آرامي به طرف خواندن كتاب هاي مناسب تر راهنمايي كنيد.
- با كودكان گفتگو كنيد؛ حرف زدن با كودك نه تنها به او كمك مي كند كلمات و الگوهاي جمله را درك كند بلكه اين كار نشان دهنده ميزان علاقه و احترامي است كه براي او قائليد. صحبت كردن با كودكان، هنر گفتگو و گفت و شنود، فكر كردن و تبادل نظر و عقيده را به آنان مي آموزد.
- به صحبت هاي بچه‌ها گوش كنيد؛ با گوش كردن مي توانيم به سرنخ هايي درباره علايق و نيازهاي كودكانمان دست يابيم تا بتوانيم در خواندن به آنها كمك كنيم.
- به حرف زدن خودتان گوش دهيد؛ هنگامي كه گرم گفتگو هستيد، كمي هم به حرف هاي خودتان گوش كنيد. آيا تا به حال احساس نكرده‌ايد كه بعضي روزها ميانگين واژه‌هايي كه مي گوييد واژه «نكن» است؟ گاهي با كمي توجه بيشتر مي توانيم گفتگوي واقعي ترتيب دهيم و با بچه‌ها صادقانه گپ بزنيم. در درازمدت به امتحانش مي‌ارزد.
- موقعيتي براي خنده فراهم كنيد؛ خنده و خنديدن نه تنها آرامش دهندهِ خوبي است، بلكه مي تواند راهنماي خوبي براي خواندن باشد. لطيفه گفتن، پرداختن به بازي هاي ساده ، تكرار سخنان بي معنا يا موزون و قافيه دار، خواندن بريدهِ خنده داري از روزنامه با صداي بلند و نظاير آن همگي مي توانند كودكان را به خنده وادارند و موجب شوند آنها با واژه‌ها احساس راحتي و آرامش كنند.
خنديدن كودك با پدر و مادر، آنان را به هم نزديك مي كند و هنگامي كه خنده با خواندن همراه شود خواندن را هيجان انگيز مي كند.
- فرصت دهيد و توجه كنيد؛ در دنياي پر آشوب كنوني، زمان و توجه، ارزنده و مهم است. اگر مي خواهيد به كودكانتان كمك كنيد تا خواندن خود را تقويت كنند يا فكر كنند و قوه تخيل خود را به كار اندازند، راهي جز وقت گذاشتن و توجه و دقت به آنها نداريد. بايد انتخاب كنيد؛ البته گاهي هم اين كار سخت است!
- به عنوان هديه، تأييد و تصديق كنيد؛ اگرچه بعضي اوقات ترديد داريم، اما بچه ها مي خواهند ما را خوشحال كنند. هنگامي كه كودك مغرورانه با انگشتان كثيف و چسبناك، لكه‌هاي درهم و برهم از رنگ هاي سبز و قهوه‌ايِ روي كاغذ را به شما نشان مي دهد و مي گويد، اين يك آدمك است كه از ساقه لوبياي سحرآميز بالا مي رود، انگشتان او را نديده بگيريد؛ به طور جدي سعي كنيد هنرمند جوان (كودك) را تحسين كنيد و با كف زدن و تشويق، نقاشي او را به درِ يخچال بچسبانيد. در اثر تشويق شما قوهِ تخيل و ابتكار او تقويت مي شود و علاقه اش به خواندن افزايش مي يابد.
منبع: «راهنماي خانواده»، نوشتهِ روي بلج فورد
آدرس:www.tebyan.net
|
|
|
|