|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
سعدي شيرازي |
گروه : علوم انساني رشته : زبان و ادبيات فارسي گرايش : نظم و نثر تاريخ تولد : 0
خلاصه : ابو محمد مشرف الدين مصلح بن عبدا... سعدي شيرازي، ملقب به ملك الكلام و افصح المتكلمين است. وي از شاعران نويسندگان و گويندگان بزرگا قرن هفتم هجري قمري است . در سخن سعيد غزل عاشقانه به بالاترين حد لطافت و زيبايي رسيده است. و در حكمت، موعظه، ايراد حكم و امثال از شارعان شهرت بسيار دارد. نثر مزين، آراسته، شيرين و جذاب وي در گلستان از بهترين نمونه هاي نثر فارسي است. سعدي به سبب تقدم در نثر و نظم، از قرن هفتم به بعد همواره مورد تقليد و پيروي شاعران و نويسندگان فارسي گوي بوده است.
اوضاع اجتماعي و شرايط زندگي : سعدي در كودكي پدرش را از دست داد.[اثر آفرينان، زندگينامه نام آوران فرهنگي ايران. مجلد سوم . زير نظر دكتر سيد كمال حاج سيد جوادي؛ با همكاري دكتر عبدالحسين نوايي، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگي ايران، 1378، ص 241 ] سعدي علاوه بر آن كه قبيله خود را از علماي دين مي شمارد، در غزلي هم غيرت خود را با غيرت سعدبن عباده انصاري، از صحابه پيامبر، مقايسه مي كند. [محيط طباطبايي، سيد محمد.«نكاتي در سرگذشت سعدي». كيهان فرهنگي . دهم دي 1376، ص 11 ]
تحصيلات رسمي و حرفه اي : سعدي از خاندان اهل علم و فضيلت بود. او تحصيلات اوليه را در شيراز و نزد پدرش فراگرفت. وي در اوان جواني به بغداد رفت، و در مدرسه نظاميه آن شهر به تحصيل علوم ادبي و ديني پرداخت.[اثر آفرينان، مجلدسوم، ص241 ]
استادان و مربيان : سعدي در دوران زندگي خود نزد اساتيد و مربيان مختلفي به تحصيل علم و ادب پرداخته است. او در دوران كودكي نزد پدر خود كسب علم نمود. در مدرسه نظاميه بغداد نيز نزد استادان بزرگي همچون شهاب الدين سهروردي و ابن جوزي به آموختن علوم مختلف همت گماشت.[اثر آفرينان، مجلد سوم، ص241 ]
هم دوره اي ها و همكاران : سعدي دوستان زيادي داشت. علاوه بر اتابكان فارس كه شهره عام و خاص مي باشند. بزرگان و دانشمندان زيادي نيز ممدوح سعدي بوده اند همانند صاحب ديوان شمس الدين، و برادرش عطا ملك جويني. سعدي با شاعراني همانند مجد همگر و خواجه همام تبريزي نيز ارتباط داشته و مورد ستايش آنها قرار گرفته است. [زهتابي، محمد رضا، شخصيت هاي نامي ايران، تهران: انتشارات پديده، بي تا،ص240 ]
وقايع ميانسالي : سعدي در دوران ميانسالي سفرهاي بسياري كرد. او در زمان سلطان اتابك ابوبكر بن سعد بن زنگي به شيراز برگشت و به خلق آثاري چون بوستان و گلستان پرداخت. [دهخدا، علي اكبر. لغت نامه دهخدا، جلد هشتم. زير نظر دكتر محمد معين و دكتر سيد جعفر شهيدي، تهران: انتشارات دانشگاه تهران،1373، ص 12040 ] سعدي يكي به علت شوق جهانگردي و ديگر به سبب كشمكش هاي بين خوارزمشاهيان و اتابكان فارس و هجوم مغول به سفري طولاني پرداخت. كه در حدود سي تا چهل سال طول كشيد. وي بغداد، سوريه و مكه را تا شمال آفريقا گشت. وي در آثار خود از سفر به كاشغر، هند و تركستان سخن گفته است. [زهتابي، شخصيت هاي نامي ايران، ص 240 ]
زمان و علت فوت : تاريخ وفات ابومحمد مشرف الدين مصلح بن عبدا... سعدي شيرازي بين سال هاي 691 تا 694 و در شيراز روايت شده است .[لغت نامه دهخدا، جلد هشتم، ص 12040 ] به قول دقيق تر، وفات وي در تاريخ 17 ذي الحجه سال 690 يا 691 هجري ذكر شده است.[زهتاري، شخصيت هاي نامي ايران، ص241 ]
آرا و گرايشهاي خاص : ويژگي شاخص سعدي در غزل عاشقانه و مثنوي اخلاقي و نثر فني به سبك مقامه نگاري است.[لغت نامه دهخدا، جلد هشتم، ص12040 ] اشعار سعدي در انواع قالبها مانند قصيده، غزل، قطعه، رباعي، ترجيع بند و تركيب بند سروده شده است. چون آثار سعدي نتيجه تجربيات و مطالعات و مشاهدات اوست، آثارش هم شامل نكات اخلاقي، پند و موعظه است، و هم داراي مضامين عاقانه و لطف وزبايي است. [از تصابي، شخصيت هاي نامي ايران، ص241 ] سعدي، مذهب شافعي داشته و مسلمان كاملي بوده است.[محيط طباطبائي، نكاتي در سرگذشت سعدي، ص 14 ]
| منابـــــــع |
| محيط طباطبايي، سيد محمد.«نكاتي در سرگذشت سعدي». كيهان فرهنگي . دهم دي 1376، ص 11 |
| اثر آفرينان، زندگينامه نام آوران فرهنگي ايران. مجلد سوم . زير نظر دكتر سيد كمال حاج سيد جوادي؛ با همكاري دكتر عبدالحسين نوايي، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگي ايران، 1378، ص 241 |
| آثار |
ويژگي |
| گلستان |
سعدي اين اثر را در سال 656 در مواعظ و حكم به نثر مزين آميخته با قطعات اشعار دل انگيز به نام شاهزاده سعدبن ابوبكر در آورده و به وي تقديم كرد. [اثر آفرينان، جلد هشتم. صص 42-241 ] اين كتاب هشت باب دارد:1- سيرت پادشاهان2- اخلاق درويشان3- فضيلت و قناعت4-فوايد خاموشي5- عشق و جواني6- ضعف و پيري 7- تاثير تربيت8- آداب صحبت[صوفي، ليلا. زندگينامه شاعران ايران. چاپ دوم. تهران: انتشارات جاجرمي، 1378، ص 119 ] |
| مجالس پنجگانه |
|
| نصيحه الملوك |
|
| رساله عقل و عشق |
|
| تقريرات ثلاثه |
|
| بوستان |
سعدي اين اثر را در سال 655 به اتابك سلغري، ابوبكر بن سعدبن زنگي تقديم نمود[اثر آفرينان، جلد هشتم، ص 241 ] اين كتاب در ده باب تنظيم شده است: 1- عدل2- احسان3- عشق4- تواضع5- رضا6- ذكر7- تربيت8- شكر9- توبه10- مناجات و ختم كتاب.[صوفي، زندگينامه شاعران ايران، ص119 ] |
| كليات سعدي |
مجموعه آثار سعدي را كليات مي گويند.[اثر آفرينان، جلد هشتم، ص 241 ] |
منبع: ايران شناسي |
|
|
|